Ngoài hai thành phố phía Tây và phía Bắc đã nghiên cứu trước đó, Hà Nội đề xuất quy hoạch thành phố phía Nam, thuộc huyện Phú Xuyên và Ứng Hòa.
Ngày 8/12, với đa số đại biểu tán thành, HĐND TP Hà Nội thông qua nghị quyết về đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Một trong những điểm mới của đồ án là đề xuất mô hình thành phố trong Thủ đô để tạo các cơ chế chính sách đặc thù vượt trội. Đó là thành phố phía Tây (Hòa Lạc, Xuân Mai), phía Bắc (Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn) và dự kiến phía Nam (Phú Xuyên, Ứng Hòa).
Ban soạn thảo cho rằng việc định hướng xây dựng các thành phố trên nhằm tạo điều kiện thúc đẩy phát triển các khu chức năng về khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, thương mại dịch vụ, logicstics, thương mại quốc tế, tài chính và để hình thành các động lực, trung tâm phát triển mới của Thủ đô.
Đồ án không nêu thời gian cụ thể xây dựng các thành phố thuộc Thủ đô mà theo từng giai đoạn phát triển, quy định về tiêu chuẩn đơn vị hành chính đô thị, Hà Nội sẽ đề xuất Quốc hội, Chính phủ thành lập các đơn vị hành chính cấp đô thị như thành phố, quận để có bộ máy quản lý hành chính phù hợp với yêu cầu phát triển.
Tại các hội thảo, thảo luận trước đó, một số đại biểu đề nghị xác định chức năng của thành phố phía Bắc là thành phố sân bay (khu vực sân bay quốc tế Nội Bài). Việc bổ sung đề xuất xây dựng thành phố ở phía Nam xuất phát từ dự kiến xây sân bay thứ hai vùng Thủ đô Hà Nội tại phía Nam (Phú Xuyên, Ứng Hòa). Vị trí, phạm vi, quy mô cụ thể của sân bay thứ hai sẽ được cơ quan tư vấn chuyên ngành nghiên cứu, báo cáo cơ quan có thẩm quyền quyết định. Thời gian dự kiến đầu tư xây dựng sân bay thứ hai vào năm 2040, đưa vào khai thác năm 2050.
Tương ứng với định hướng khu vực xây sân bay thứ hai ở phía Nam, đô thị vệ tinh Phú Xuyên được quy hoạch theo mô hình đô thị sân bay, hình thành trung tâm đầu mối dịch vụ vận tải tổng hợp về đường không, đường sắt (đường sắt quốc gia, đường sắt cao tốc Bắc Nam, đường sắt đô thị), đường thủy (sông Hồng), đường bộ (cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ, quốc lộ 1, trục phía Nam), trở thành đầu mối giao thông quan trọng của vùng phía Bắc, đô thị cửa ngõ phía Nam của Thủ đô.
Phú Xuyên và Sơn Tây là hai đô thị vệ tinh tiếp tục được quy hoạch tại đồ án điều chỉnh. Ba đô thị vệ tinh còn lại được nêu trong quy hoạch chung trước đó (quy hoạch 1259/2011) đều nằm trong phạm vi định hướng thành phố thuộc Thủ đô. Cụ thể, đô thị vệ tinh Sóc Sơn thuộc thành phố phía Bắc (Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn), đô thị vệ tinh Hòa Lạc, Xuân Mai thuộc thành phố phía Tây.
Cùng với đề xuất mới liên quan đến mô hình thành phố thuộc Thủ đô, xây dựng sân bay thứ hai ở phía Nam, Ban soạn thảo đồ án cũng đưa ra các đề xuất mới như thành phố kết nối toàn cầu ngang tầm Thủ đô các nước trong khu vực và trên thế giới; trung tâm động lực phát triển kinh tế xã hội của quốc gia; trục sông Hồng được xây dựng thành trung tâm hội tụ, điểm nhấn quan trọng của vùng đô thị hóa đồng bằng sông Hồng; phát triển đô thị theo mô hình TOD (lấy định hướng phát triển giao thông công cộng để quy hoạch, xây dựng đô thị) đồng thời cải tạo, tái thiết đô thị…
Ban soạn thảo cho hay đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đã được tổ chức lấy ý kiến chính quyền các quận huyện, cơ quan, đơn vị, nhà nghiên cứu, giới khoa học, tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư các quận, huyện, thị xã; ý kiến góp ý, hướng dẫn của Tổ công tác của Bộ Xây dựng. Sau khi được HĐND thành phố thông qua, Hà Nội sẽ trình Bộ Xây dựng thẩm định, báo cáo Thủ tướng và dự kiến trình Quốc hội xem xét cho ý kiến tại kỳ họp giữa năm 2024.
Võ Hải