Nghịch lý Real khi Tây Ban Nha bay cao ở Euro 2024

Những người Real vẫn có tiếng nói quan trọng tại Euro 2024. Jude Bellingham là một ví dụ, với pha ngả người móc bóng ở phút bù giúp tuyển Anh gỡ hòa, rồi thắng ngược Slovakia trong hiệp phụ.

Sau trận, mạng xã hội Tây Ban Nha ngập tràn bình luận về cái gọi là “DNA Real Madrid” của Bellingham. Ngay cả khi không khoác áo Real, tiền vệ này dường như vẫn có khả năng định đoạt trận đấu theo ý anh muốn, như cách CLB chủ quản đã làm nhiều năm nay và thành công với những chiến dịch Champions League gần nhất.

Bellingham không phải người duy nhất mang trong người thứ DNA chiến thắng đó của Real. Có 13 cầu thủ trong biên chế Real góp mặt tại Euro này, và phần lớn trong số họ đều tỏa sáng. Antonio Rudiger và Toni Kroos là tấm khiên và trái tim của tuyển Đức. Sao trẻ 19 tuổi Arda Guler là niềm cảm hứng đưa Thổ Nhĩ Kỳ vào tứ kết lần đầu sau 16 năm, trong khi tân binh Kylian Mbappe vẫn là chủ công tuyển Pháp. Luka Modric không thể giúp Croatia vượt qua vòng bảng, nhưng cách anh sút hỏng phạt đền rồi ghi bàn chưa đầy một phút sau đó vẫn … đậm chất Real.

Tuy nhiên, điều trớ trêu là Tây Ban Nha – đội tuyển quốc gia quê hương của Real – lại thiếu đi thứ DNA của CLB thành công nhất nước.

Real vẫn có những đóng góp nhất định cho Tây Ban Nha. Dani Carvajal là lựa chọn số một cánh phải của cả Real lẫn tuyển ĐTQG, và đã ghi bàn đầu tiên cho tuyển vào lưới Croatia. Hậu vệ 32 tuổi cũng chơi ăn ý với tài năng trẻ Lamine Yamal của Barca.

Nhưng hai cầu thủ còn lại của Real khi Euro khai màn là Joselu và Nacho Fernandez chỉ đóng vai trò dự bị. Và họ thậm chí chẳng còn là cầu thủ Real từ đầu tháng 7, sau khi đồng ý chuyển sang Trung Đông thi đấu. Giữa một tập thể giàu sức trẻ mà HLV Luis de la Fuente sử dụng tại Đức hè này, tầm ảnh hưởng trên sân của Real là không nhiều.

De la Fuente không có mối liên hệ với Real, và trái ngược với kỷ nguyên tiki-taka, thành công của các CLB không ảnh hưởng quá nhiều về chiến thuật ở cấp đội tuyển quốc gia. Để so sánh, dù cả hai tập thể đều tấn công dựa vào các tiền đạo cánh, Tây Ban Nha tạo cảm giác cân bằng hơn, còn Real của Ancelotti chơi tự do hơn và thiên về tấn công biên trái, nơi họ có tiền đạo Brazil Vinicius. Tây Ban Nha thiên về sự kiểm soát, trong khi Real chờ đợi cơ hội và kết liễu gọn đối thủ.

Iker Casillas và Sergio Ramos có thể là những trụ cột của Real ở tuyển Tây Ban Nha, nhưng người hâm mộ sẽ phải nhìn về giai đoạn 2006 trở về trước của Raul để thấy một ngôi sao Real trên hàng công. Tại Euro 2020, Luis Enrique thậm chí còn không triệu tập cầu thủ Real nào – điều khiến truyền thông Tây Ban Nha giận dữ. Nhưng nhìn lại, đó là một quyết định có thể hiểu được, dù gây sốc.

Tình hình tài chính của Barca và Real – hai thế lực lớn nhất bóng đá Tây Ban Nha – cũng ảnh hưởng tới cách họ xây dựng đội hình nòng cốt. Khó khăn buộc Barca phải thắt lưng buộc bụng, đãi cát tìm vàng từ lò đào tạo trẻ hoặc cầu thủ nội địa trong năm năm gần nhất.

Khác biệt này được chính Carvajal lý giải hồi tháng 3. Hậu vệ này nói: “Nếu không dư dả, họ sẽ phải tìm tới các tuyến trẻ. Trong khi đó, nếu Real có cơ hội tuyển mộ một ngôi sao trẻ ngoại quốc như Jude Bellingham, chúng tôi sẽ phải làm điều đó. Nhưng điều này cũng đồng nghĩa với việc CLB đóng sập cánh cửa lên đội một với những cầu thủ trẻ như Sergio Arribas”.

Đa dạng và Đoàn kết

Lò đào tạo trẻ của Madrid được đặt biệt danh “La Fabrica” (Nhà máy) với mục tiêu đào tạo ra một cầu thủ “toàn diện” – người dễ dàng thích ứng với những cách chơi khác nhau. Theo thống kê của cơ quan CIES, số cầu thủ do Real đạo tạo ra đang góp mặt nhiều nhất tại năm giải VĐQG hàng đầu châu Âu. Mùa 2022-2023, có đến hơn 50 cầu thủ dự La Liga từng là học viên La Fabrica.

Trong khi đó, Barca lại đào tạo cầu thủ tại học viện La Masia của họ theo hướng đề cao khả năng đọc trận đấu và luân chuyển trái bóng – hai phẩm chất LĐBĐ Tây Ban Nha (RFEF) đề cao. Và điều này giải thích việc đội tuyển chuộng các sản phẩm từ La Masia. HLV De la Fuente là thành viên kỳ cựu của RFEF và từng dẫn đội U21, nên việc ông ưu tiên các nhân tố Barca là dễ hiểu.

Nhưng Tây Ban Nha tại Euro 2024 không hề mang nặng dấu ấn Barca như trước kia. Họ chỉ có bốn cầu thủ Barca, gồm Pedri, Fermin Lopez, Ferran Torres và Yamal, so với tám người tại World Cup 2022. Trước đó, trong giai đoạn 2010-2014, thường xuyên có 7 cầu thủ Barca được Tây Ban Nha gọi dự các giải lớn.

Và trong số này, Pedri lại được đào tạo tại Las Palmas. Hai ngôi sao ghi dấu ấn lớn nhất của tuyển Tây Ban Nha từ đầu Euro 2024 – Rodri và Nico Williams – lần lượt được đào tạo bởi các lò Villarreal và Atheltic Bilbao.

Có tổng cộng 16 CLB góp quân cho tuyển Tây Ban Nha dự giải, nhiều gấp đôi số liệu tương tự ở World Cup 2010. De la Fuente không hề lệ thuộc vào hệ thống quen thuộc của Barca. Ông giữ lại những phần tinh túy, như tổ chức đội hình khi đang kiểm soát bóng, sự cân bằng giữa tấn công hai cánh, những pha phối hợp phức tạp ở biên, đồng thời cho phép các tiền vệ cánh chơi trực diện hơn. Ông cho phép Yamal và Williams tự do xử lý các pha một đối một khi ở gần khung thành đối phương và không bực bội những khi họ chẳng may để mất bóng.

Bằng cách sử dụng các tuyển thủ từ nhiều CLB, De la Fuente đã giúp hình thành văn hóa đoàn kết trên tuyển. Ông sẵn sàng gạt bỏ những cái tên có thể tạo không khí tiêu cực, như Dani Ceballos – người từng xích mích với Gavi trong một đợt tập trung. Ông cũng trao cơ hội cho những cầu thủ giàu kinh nghiệm không khoác áo các CLB lớn như Ayoze Perez, vì họ có thể đóng góp vai trò đàn anh trong đội tuyển.

Sau khi Yamal kiến tạo cho Carvajal ghi bàn vào lưới Croatia, bộ đôi này chia vui nồng nhiệt, bằng chứng về việc cầu thủ Real và Barca có thể vượt qua sự kình địch ở cấp CLB vì thành công chung của đội tuyển. Bầu không khí đoàn kết này càng dễ tạo ra hơn với nhiều đội bóng đóng góp cầu thủ, thay vì xây dựng bộ khung chủ yếu trên vài CLB mạnh.

Lịch sử bóng đá từng ghi nhận nhiều CLB và đội tuyển quốc gia song hành trên những thành công. Đó có thể là Hungary và CLB Budapest Honved thập niên 1950, Hà Lan và Ajax những năm 1970 và chính Tây Ban Nha với rường cột là quân Barca giai đoạn 2008-2012. Nhưng đó không phải công thức duy nhất dẫn tới thành công. Pháp, Brazil và Argentina vẫn hùng mạnh dù cầu thủ dàn trải khắp các đội bóng ở châu Âu.

Vì lẽ đó, một nghịch lý như việc Real – đội vô địch sáu trong 11 Champions League gần nhất – không đóng góp quá nhiều cho tuyển Tây Ban Nha vẫn tồn tại. Nhưng người Tây Ban Nha không quá bận tâm với điều đó, khi đội tuyển vẫn đang đi đúng hướng.

Thịnh Joey