Australia Mở rộng bốc thăm như thế nào?

Lễ bốc thăm Australia Mở rộng – giải Grand Slam đầu tiên trong năm – sẽ diễn ra vào ngày 9/1, nhưng mọi thứ thực tế đã bắt đầu từ đầu tháng 12 năm ngoái.

Tại các giải Grand Slam, nhánh đấu – thể hiện các cặp đấu – đòi hỏi nhiều bước thực hiện cho đến lúc hoàn thiện. Thông thường, quá trình xác định nhánh đấu được bắt đầu khoảng sáu tuần trước khi giải chính thức khởi tranh.

Không đơn thuần chỉ là điền tên những tay vợt hay nhất thế giới vào chỗ trống, công việc thực tế phức tạp hơn khi những nhà tổ chức sắp xếp và tiến hành bốc thăm dựa trên nhiều nguyên tắc khác, mà không phải người hâm mộ nào cũng nắm rõ.

Trước hết, nhánh đấu là gì? Theo định nghĩa của ATP Tour – hệ thống giải đấu chuyên nghiệp của quần vợt nam, nhánh đấu là “tổng quan về những cặp đấu loại trực tiếp, từ đó xác định các trận đấu cụ thể trong một sự kiện. Thể thức diễn ra tương tự những giải đấu khác, ví dụ như vòng knock-out World Cup của bóng đá hay sự kiện March Madness thuộc NCAA của bóng rổ”.

Nhánh đấu khác với trình tự thi đấu cũng như lịch thi đấu hàng ngày, được sắp xếp và công bố trên từng sân trong thời điểm giải đấu diễn ra. Trong lễ bốc thăm, tên tay vợt được đặt lên trên các dòng trống. Khi xem nhánh đấu của một giải trên giấy hoặc màn hình, bạn sẽ thấy những dòng này giống như một phả hệ gia đình.

Tại bốn Grand Slam gồm Australia Mở rộng, Roland Garros, Wimbledon và Mỹ Mở rộng, mỗi nội dung đơn nam và đơn nữ có 128 tay vợt tranh tài, được phân loại thành: 104 người vào thẳng vòng đấu chính nhờ vị trí trên bảng thứ bậc của ATP và WTA, tám vé đặc cách do ban tổ chức lựa chọn, 16 suất vượt qua vòng loại diễn ra tiền sự kiện chính một tuần.

Ở tiêu chuẩn đầu tiên, 104 tay vợt giành vé trực tiếp dựa trên bảng thứ bậc được công bố trước khi vòng đấu chính bắt đầu sáu tuần. Đã thành thông lệ, cứ mỗi thứ Hai đầu tuần, ATP cùng WTA đưa ra bảng thứ bậc mới, và cụ thể tại Australia Mở rộng 2025 khởi tranh từ 12/1, thời điểm chốt vị trí của các tay vợt được tính ở bảng thứ bậc ngày 2/12/2024.

Không ít CĐV ngạc nhiên khi thấy các tay vợt nằm trong top 104 trên bảng thứ bậc, nhưng lại không giành suất trực tiếp tham dự Grand Slam mà phải đánh từ vòng loại. Đây là điều xảy ra với Alycia Parks. Cô hiện xếp vị trí 68 thế giới, là người có thứ bậc cao nhất phải thi đấu vòng loại. Parks không xuất hiện trong danh sách vào thẳng vòng đấu chính Australia Mở rộng 2025, được công bố ngày 2/12 năm ngoái.

Cũng trong tuần đấu đó, Parks vô địch một sự kiện nhỏ tại Angers, Pháp, giúp cô thăng hạng, từ vị trí 103 lên nhóm tiếp cận top 80 thế giới. Bước tiến này được thể hiện ở bảng thứ bậc của WTA công bố ngày 9/12 – một tuần sau khi danh sách tay vợt thi đấu từ vòng một Australia Mở rộng 2025 hé lộ.

Tuy nhiên, câu hỏi được đặt ra: vì sao Parks không có tên trong danh sách với vị trí 103 thế giới, khi yêu cầu chỉ cần nằm trong top 104? Đó là bởi số lượng tay vợt vào thẳng vòng mở màn đơn nữ, xét theo tiêu chí bảng thứ bậc, chỉ là 98, thay vì 104 như lý thuyết.

Nguyên nhân điều này xảy ra do một quy tắc khác xuất hiện, mang tên “thứ bậc bảo vệ/đặc biệt”. Ở Australia Mở rộng năm nay, sáu tay vợt nữ sử dụng quyền lợi thứ bậc đặc biệt.

Tại ATP Tour, thuật ngữ tương ứng được dùng là thứ bậc bảo vệ, cho phép tay vợt “đóng băng”, ấn định thứ bậc ở thời điểm bắt đầu nghỉ thi đấu, rồi sử dụng vị trí đó để tham dự các sự kiện khi trở lại.

Còn với WTA, sách luật của hệ thống giải đấu chuyên nghiệp của quần vợt nữ chỉ rõ các trường hợp mà tay vợt có thể nộp đơn để sử dụng quyền thứ bậc đặc biệt, nếu họ “có mong muốn nghỉ thi đấu và cung cấp giấy tờ, tài liệu cần thiết về tình trạng sức khỏe, lập gia đình hoặc mang thai…”.

Belinda Bencic là một ví dụ. Ngày 2/12 năm ngoái, Bencic xếp vị trí 913 thế giới. Cô được hưởng quyền thứ bậc đặc biệt vì nghỉ thai sản với vị trí thứ 15. Tay vợt Thụy Sĩ sinh con gái Bella vào tháng 4/2024. Tổng cộng, cô rời xa sân đấu 13 tháng trước khi tái xuất vào tháng 10. Khi đó, trong danh sách các tay vợt nhận suất trực tiếp vào thẳng vòng một, Bencic giữ vị trí thứ 16, ngay phía dưới tay vợt số 15 thế giới hiện tại Jelena Ostapenko.

Điều tương tự áp dụng với năm tay vợt nữ khác, qua đó lấy đi sáu tấm vé vốn dành cho những đồng nghiệp nằm trong top 104 thế giới, tương ứng với các tay vợt từ vị trí 99 đến 104, bao gồm Alycia Parks. Giống nội dung đơn nữ, nội dung đơn nam cũng có sáu tay vợt được xét duyệt diện thứ bậc bảo vệ.

Tuy nhiên, vẫn còn những con đường khác dẫn đến Grand Slam đầu tiên trong năm. Kể từ thời điểm chốt danh sách các tay vợt vào thẳng vòng mở màn, không ít người đã xin rút lui, như Sebastian Ofner hay Emil Ruusuvuori. Còn ở giải của nữ, Caroline Wozniacki, Barbora Krejcikova và Karolina Pliskova vắng mặt, mở ra cơ hội cho ba đồng nghiệp thế chỗ.

Theo quy định, những người này được chọn theo thứ tự từ danh sách thay thế của vòng đấu chính. Cụ thể ở Australia Mở rộng 2025, thay thế cho Ofner là Jacob Fearnley – tay vợt số 99 thế giới, người có thứ bậc cao nhất nằm ngoài danh sách nhận vé đánh từ vòng một. Tiếp sau Fearnley, Federico Coria – với vị trí 100 thế giới – sẽ thế chỗ Ruusuvuori.

Nếu vẫn chưa thể ghi danh, các tay vợt còn hi vọng ở những vé đặc cách. Ban tổ chức là người quyết định cuối cùng với những tiêu chí hay giải thích do chính họ đặt ra. Tay vợt không cần suất đặc cách nếu đã có tên đánh vòng chính, vì thế VĐV dự giải với suất đặc cách thường nằm ngoài top 104 thế giới.

Thông thường tại Australia Mở rộng, những nhà điều hành trao tám suất đặc cách cho mỗi nội dung đơn nam và nữ cho: người chiến thắng ở giải play-off giữa các tay vợt châu Á – Thái Bình Dương, một đại diện của Pháp do Liên đoàn Quần vợt Pháp đề cử, một tay vợt từ Mỹ do Hiệp hội Quần vợt Mỹ giới thiệu và năm tay vợt tùy ý, chủ yếu là người Australia.

Lễ bốc thăm Australia Mở rộng 2025 diễn ra lúc 10h30 (giờ Hà Nội) thứ Năm, ngày 9/1. Trước tiên, 32 hạt giống sẽ được xếp ngẫu nhiên bằng máy tính, rồi đến 96 tay vợt không phải hạt giống, trong đó có tám suất đặc cách và 16 tay vợt thi đấu từ vòng loại.

Ở vòng loại đơn nam và nữ, có 128 tay vợt tranh tài dựa trên bảng thứ bậc, với 119 người đạt thứ bậc phù hợp và chín suất đặc cách. Với việc tìm ra 16 gương mặt vào vòng đấu chính, các tay vợt phải thắng ba trận ở vòng loại.

Vòng loại Australia Mở rộng 2025 diễn ra từ 6-9/1, song chưa chắc tất cả các trận đấu quyết định hôm 9/1 được hoàn tất trước lễ bốc thăm, do sân bãi, lịch trình giải đấu, thời tiết… Bởi vậy, nhiều tay vợt phải đợi đến sát ngày thi đấu mới biết đối thủ ở vòng chính.

Vòng một của giải bắt đầu từ 12/1, ba ngày sau khi vòng loại kết thúc về lý thuyết. Trong vòng ba ngày này, nếu có tay vợt rút lui, người thay thế sẽ là một trong những tay vợt thất bại ở trận quyết định của vòng loại. Làng quần vợt thường gọi là “suất may mắn”. Ngoài ra, trong số 16 tay vợt thua trận cuối vòng loại, bốn người có thứ bậc cao nhất được nhặt ra làm các ứng viên thay thế, và máy tính sẽ chọn ngẫu nhiên tay vợt vào vòng đấu chính.

Theo quy định, tay vợt ở vòng đấu chính có thể rút lui muộn nhất trước khi điểm số đầu tiên trong trận đấu diễn ra. Điều này buộc những tay vợt nhận suất may mắn phải có mặt ở địa điểm tranh tài, đăng ký và sẵn sàng thi đấu trong vòng năm phút với nội dung nam và 15 phút với nội dung nữ, sau khi thông báo được đưa ra.

Vy Anh

Nguồn tin: https://vnexpress.net/australia-mo-rong-boc-tham-nhu-the-nao-4836867.html