Tình trạng người bệnh phải tự mua thuốc đã diễn ra trong thời gian dài
Theo bà Trang, về nguyên tắc, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có trách nhiệm bảo đảm sẵn có, đủ thuốc chữa bệnh, không để người bệnh phải mua ngoài trong thời gian điều trị nội trú. “Tuy nhiên, nếu cho phép người bệnh tự mua sẽ có nhiều nguy cơ liên quan đến chất lượng thuốc, an toàn người bệnh, giải quyết tranh chấp khi có tai biến, rủi ro, lạm dụng chỉ định, bệnh nhân phải mua giá cao, khó xác định giá thanh toán, cơ sở y tế ỷ lại không đấu thầu”- bà Trang nói.
Theo bà Trang, Bộ Y tế đang nghiên cứu dự thảo hướng dẫn việc người tham gia BHYT đi khám bệnh, chữa bệnh được Quỹ BHYT thanh toán chi phí mua thuốc, vật tư y tế trong phạm vi được hưởng khi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không bảo đảm thuốc, vật tư y tế trong một số trường hợp đặc biệt, bất khả kháng.
Và để thực hiện điều này, Bộ Y tế đang xây dựng Thông tư quy định thanh toán trực tiếp chi phí thuốc, vật tư y tế trong khám, chữa bệnh BHYT để bảo đảm quyền lợi của người bệnh. Thông tư quy định cụ thể về giá, về hình thức thanh toán, quy trình thủ tục… đảm bảo đúng, đủ, chặt chẽ và khả thi, đồng thời cũng phòng ngừa việc cơ sở khám chữa bệnh lạm dụng các quy định này để không đảm bảo cung ứng thuốc cho người bệnh.
Thông tư này chỉ áp dụng trong trường hợp bất khả kháng, giải quyết một số hệ lụy sau 3 năm chống dịch và những khó khăn trong giai đoạn hiện nay. Còn biện pháp lâu dài vẫn là tổ chức mua sắm, bảo đảm cung ứng đủ thuốc, vật tư cho người bệnh BHYT, để không phải sử dụng quy định này.
Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng được thanh toán trực tiếp, mà phải đáp ứng ba điều kiện là người bệnh được chẩn đoán và kê đơn thuốc, vật tư y tế trong phạm vi được hưởng tại cơ sở khám chữa bệnh nhưng tại thời điểm đó, cơ sở khám chữa bệnh này không có thuốc, vật tư y tế, thuốc, vật tư y tế mà người bệnh được kê đơn đã được thanh toán hoặc chưa được thanh toán BHYT trước đó tại cơ sở khám chữa bệnh.
Cơ sở khám chữa bệnh không có sẵn thuốc, vật tư y tế để điều trị cho người bệnh, vì lý do khách quan như đã đấu thầu thuốc, vật tư y tế đó nhưng không có đơn vị trúng thầu; Có kết quả thầu nhưng tại thời điểm chỉ định thuốc, vật tư y tế cho người bệnh, nhà cung ứng không cung cấp được; trường hợp chậm có kết quả đấu thầu tập trung cấp quốc gia, cấp địa phương và đàm phán giá mà cơ sở khám chữa bệnh chưa tổ chức đấu thầu được.
Vụ Bảo hiểm y tế – Bộ Y tế cũng đề xuất các nội dung cụ thể như với các loại thuốc, vật tư y tế đã thanh toán BHYT trước đó tại cơ sở khám chữa bệnh, thì mức giá thanh toán là giá thanh toán BHYT tại thời điểm gần nhất so với thời điểm mà cơ sở y tế hoặc người bệnh phải mua thuốc.
“Trả lại tiền” cho người bệnh không dễ dàng
Hiện cơ quan chức năng đang tiến hành xây dựng cơ chế để có thể chi trả chi phí mua thuốc bên ngoài khi bệnh viện thiếu thuốc nhưng việc “trả lại tiền” cho người bệnh được cho là không hề dễ dàng.
Đại diện Bộ Y tế cũng thừa nhận, giải pháp này có một số nội dung khó khi quy định trong văn bản hướng dẫn như điều kiện bảo đảm chất lượng thuốc, vật tư y tế, vấn đề giám sát sử dụng thuốc, vật tư y tế, tính an toàn khi sử dụng, cơ chế xác định trách nhiệm; giải quyết tranh chấp khi xảy ra tai biến, rủi ro liên quan đến thuốc, vật tư mua ngoài, trách nhiệm của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, vấn đề lạm dụng chỉ định sử dụng thuốc, vật tư y tế, bệnh nhân phải mua giá cao, khó xác định giá thanh toán…
“Vậy nên Bộ Y tế cũng đang nghiên cứu để ban hành các quy định hợp lý, đúng luật, đúng thẩm quyền, khả thi” – bà Trần Thị Trang nói.