Trước đây, một mã QR có thể được dùng cho cả chuyển tiền cá nhân lẫn thanh toán thương mại, khiến dòng tiền bị pha trộn và việc theo dõi doanh thu thiếu chính xác. Nhiều hộ kinh doanh vẫn sử dụng tài khoản cá nhân để nhận tiền bán hàng, gây khó khăn cho công tác thu thuế và kiểm soát rủi ro. Chuyên gia cho rằng trong bối cảnh thương mại điện tử và thanh toán số phát triển nhanh, việc phân luồng giao dịch, định danh dòng tiền trở nên cấp thiết…
Giai đoạn 2020 – 2025, khối lượng và giá trị giao dịch không dùng tiền mặt của Việt Nam tăng trưởng vượt mục tiêu.
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, riêng trong năm 2024, tổng giá trị giao dịch không dùng tiền mặt đạt 295,3 triệu tỷ đồng – tương đương gấp 26 lần GDP của Việt Nam. Trong đó, thanh toán bằng mã QR là phương thức có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, với mức tăng 66,73% về số lượng và 159,58% về giá trị trong 7 tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm trước.
Theo các chuyên gia, sau gần một thập kỷ hiện diện trên thị trường, VietQR đã góp phần mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt, len lỏi vào mọi ngõ ngách, từ thành thị đến nông thôn, từ siêu thị hiện đại đến chợ truyền thống. Tuy nhiên, công cụ này vẫn chưa giải quyết triệt để bài toán minh bạch hóa dòng tiền trong nền kinh tế.
Chuyển đổi số đã đạt được kết quả nổi bật: hơn 87% người trưởng thành có tài khoản ngân hàng và nhiều tổ chức tín dụng có tỷ lệ hơn 90% giao dịch thực hiện trên kênh số. Giao dịch qua phương thức QR code tăng trưởng mạnh mẽ, đạt 66,73% về số lượng và 159,58% về giá trị trong 7 tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ 2024.
(Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước)
Hiện nay, một mã QR có thể đồng thời dùng cho mục đích chuyển tiền cá nhân và thanh toán hàng hóa, dịch vụ (payment). Thực tế, nhiều hoạt động giao dịch thương mại đang được thực hiện thông qua tài khoản cá nhân,thông qua mã QR chuyển tiền thay vì qua tài khoản doanh nghiệp/hộ kinh doanh có đăng ký.
Về mặt quản lý nhà nước, việc không thể phân biệt rõ các loại giao dịch khiến công tác thống kê, đối soát, kiểm tra doanh thu và thu thuế gặp khó khăn. Hệ thống dữ liệu tài chính bị pha trộn giữa dòng tiền cá nhân và dòng tiền thương mại, làm suy giảm hiệu quả điều hành kinh tế và tăng nguy cơ thất thu thuế. Ở mức độ sâu hơn, các rủi ro về gian lận tài chính, giao dịch ẩn danh hoặc rửa tiền cũng có thể phát sinh, nếu không có giải pháp kiểm soát phù hợp.
Từ thực tế này, từ năm 2024, Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) và các ngân hàng thành viên đã cho ra mắt sản phẩm VietQR Pay.
Sáng ngày 24/10/2025, tại siêu thị GO! Thăng Long, dưới sự chứng kiến của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) và Tập đoàn Central Retail Việt Nam (CRV) đã tổ chức Lễ ký kết hợp tác triển khai giải pháp thanh toán VietQRPay.
Cùng ngày, NAPAS phối hợp với Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước phát động chương trình thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và giới thiệu VietQRPay tới các hộ kinh doanh, tiểu thương và đơn vị bán lẻ trên toàn quốc, trong khuôn khổ Tuần lễ Nông sản Việt 2025.
“VietQRPay
không đơn thuần là một hình thức chuyển khoản. Đây là dịch vụ thanh toán chuyên
biệt, giúp các đơn vị bán lẻ – đặc biệt là hệ thống lớn như Central Retail –
quản lý dòng tiền hiệu quả hơn, theo dõi từng giao dịch với dữ liệu chi tiết,
minh bạch. Điều này hỗ trợ tối ưu hóa vận hành và quản lý tài chính doanh
nghiệp”.
(Ông Nguyễn Đăng Hùng, Phó Tổng Giám đốc NAPAS)
Đại diện NAPAS cho biết so với phương thức chuyển tiền cá nhân bằng mã VietQR, dịch vụ thanh toán VIETQRPay được tích hợp trong phần mềm quản lý bán hàng, giúp hiển thị đầy đủ, rõ ràng các thông tin của đơn hàng như thông tin hàng hóa/ dịch vụ, số tiền,….
Trong trường hợp hoàn/ hủy hoặc khiếu nại liên quan đến đơn hàng, các đơn vị bán hàng sẽ có thể dễ dàng tra soát giao dịch, đảm bảo quyền lợi của cả bên mua và bên bán. Nhờ vậy, VIETQRPay không chỉ hỗ trợ quản lý tài chính và thống kê doanh thu, mà còn giúp nâng cao chất lượng dịch vụ, từ đó thúc đẩy hiệu quả trong hoạt động kinh doanh của các đơn vị và đẩy mạnh thanh toán số lan tỏa sâu rộng.
Ông Olivier Langlet, Tổng Giám đốc Tập đoàn Central Retail Việt Nam, chia sẻ: “Thông qua việc triển khai VietQRPay tại hệ thống bán lẻ của mình, chúng tôi không chỉ mang đến trải nghiệm thanh toán tiện lợi hơn cho người tiêu dùng, mà còn góp phần thúc đẩy xu hướng không dùng tiền mặt, qua đó hỗ trợ phát triển tiêu dùng nội địa.”
Đại diện Central Retail đánh giá dịch vụ thanh toán VietQRPay cũng sẽ hỗ trợ cho việc quản lý doanh thu tức thời, minh bạch thông tin hàng hoá – dịch vụ, cho đến hỗ trợ quản lý tài chính và đối soát hiệu quả của chuỗi bán lẻ này; qua đó nâng cao hiệu quả vận hành và đảm bảo quyền lợi của các bên trong quá trình giao dịch.
Ông Nguyễn Đăng Hùng, Phó Tổng Giám đốc NAPAS, cho biết điểm cốt lõi của VietQRPay là sử dụng mã QR thanh toán được hầu hết người dân chấp nhận và tương thích với phần lớn ứng dụng ngân hàng số, ví điện tử hiện nay. Người dùng chỉ cần quét mã bằng ứng dụng tài chính sẵn có, vô cùng thuận tiện.
“Tuy nhiên, VietQRPay không đơn thuần là một hình thức chuyển khoản. Đây là dịch vụ thanh toán chuyên biệt, giúp các đơn vị bán lẻ – đặc biệt là hệ thống lớn như Central Retail – quản lý dòng tiền hiệu quả hơn, theo dõi từng giao dịch với dữ liệu chi tiết, minh bạch. Điều này hỗ trợ tối ưu hóa vận hành và quản lý tài chính doanh nghiệp”, ông Hùng nói.
NAPAS cũng kỳ vọng việc triển khai VIETQRPay sẽ góp phần phòng chống gian lận, giả mạo cũng như hỗ trợ công tác quản lý thuế của các cơ quan nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo quy định.
Theo ông Nguyễn Đăng Hùng, tầm nhìn của VietQRPay cũng không dừng lại trong nước. Dưới sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, NAPAS đang mở rộng kết nối xuyên biên giới. Trong tương lai, người Việt Nam ra nước ngoài và đặc biệt là khách nước ngoài khi đến Việt Nam, đi siêu thị hay trung tâm thương mại, hoàn toàn có thể dùng ứng dụng thanh toán của nước họ để quét mã VIETQRPay tại Việt Nam.
–
Nguồn tin: https://vneconomy.vn/hoan-thien-mat-xich-phan-luong-giao-dich-trong-thanh-toan-so.htm