Thờ cúng ông bà tổ tiên là tín ngưỡng quan trọng nhất của người Việt. Mọi người đều dành sự thành kính, cẩn trọng khi sắp xếp ban thờ, chuẩn bị lễ vật và thực hiện các nghi lễ. Nhiều câu hỏi được đặt ra trong việc bố trí không gian thờ cúng như lọ hoa trên bàn thờ đặt bên trái hay bên phải mới đúng, bàn thờ cần phải có những gì…
Lọ hoa trên bàn thờ nên đặt bên trái hay bên phải?
Theo quan niệm truyền thống, vị trí đặt sẽ tùy thuộc vào số lượng bình hoa mà gia chủ sử dụng.
Khi chỉ có một bình hoa
Nếu chỉ có một bình hoa thì nên tuân theo nguyên tắc “đông bình, tây quả”, tức là bình hoa đặt phía đông, trái cây đặt phía tây. Đây là nguyên tắc bài trí bàn thờ được áp dụng từ xa xưa.
Cách sắp đặt này bắt nguồn từ nguyên tắc tự nhiên, mặt trời mọc đằng đông và lặn ở đằng tây, cây cối phải đơm hoa rồi mới kết trái. Vì vậy, trong thờ cúng, lọ hoa sẽ đặt ở phía đông, mâm ngũ quả đặt ở phía tây.
Lọ hoa trên bàn thờ đặt bên trái hay bên phải mới đúng là thắc mắc của nhiều người. (Ảnh: Ngọc Linh)
Cách xác định hướng trên bàn thờ như sau: Hướng từ trong bàn thờ nhìn ra, tức bên trái của ông bà (bên tả) được coi là phía đông. Bên đối xứng (bên hữu) sẽ là phía tây.
Bàn thờ gia tiên thường đặt ở giữa căn nhà theo hướng nam. Bình hoa đặt ở bên trái bàn thờ (phía đông). Khi có gió đông, đông nam thổi vào, hương thơm dịu nhẹ của hoa sẽ lan tỏa khắp không gian thờ cúng. Đĩa trái cây đặt ở bên phải (phía tây) sẽ tiện hơn cho việc bày biện.
Khi có hai bình hoa
Nếu bàn thờ gia tiên rộng rãi, gia chủ có thể cân nhắc đặt hai bình hoa đối xứng ở hai bên. Khi đó, mâm ngũ quả sẽ được đặt ở giữa bàn thờ, phía trước bát hương. Điều này sẽ tạo nên sự cân đối, sang trọng cho bàn thờ.
Tuy nhiên, tùy vào diện tích, không gian của bàn thờ mà gia chủ lựa chọn bình hoa to hay nhỏ, hoa ít hay nhiều.
Khi có hai bình hoa, gia chủ nên đặt đối xứng ở hai bên. (Ảnh: Đoàn Phương Thảo)
Ý nghĩa những loại hoa cúng trên bàn thờ
Hoa hồng đỏ
Hoa hồng đỏ thường được biết đến với ý nghĩa tượng trưng cho tình yêu hạnh phúc, nhưng thực ra nó còn mang ý nghĩa cát tường. Hoa hồng thường có mùi thơm nhẹ, dễ chịu, rất thích hợp dâng cúng trên bàn thờ.
Hoa mai
Đây là loại hoa nở vào mùa xuân, được sử dụng nhiều trong dịp Tết Nguyên đán ở miền Nam. Nhánh mai vàng dâng lên bàn thờ gia tiên vừa giúp tri ân ông bà cha mẹ, vừa tạo không khí xuân về. Hoa mai vàng còn tượng trưng cho phú quý, giàu sang.
Hoa cúc vàng
Đây là một trong những loài hoa được sử dụng phổ biến nhất trong việc thờ cúng. Nó không chỉ có màu bắt mắt, tươi lâu mà còn mang ý nghĩa hể hiện lòng hiếu thảo, sự trường tồn vĩnh cửu.
Hoa sen
Hoa sen có vẻ đẹp sang trọng, mùi hương thanh khiết nên trở thành biểu tượng của Phật giáo, và cũng rất thích hợp dùng trong thờ cúng nói chung. Hoa sen mang ý nghĩa trong sạch, thuần khiết nhưng lại mang trong mình sức mạnh của ý chí, niềm tin và nghị lực kiên cường.
(*) Thông tin trên bài chỉ mang tính chất tham khảo.