Kịch bản nào cho thị trường bán lẻ trong năm 2024?

Hoạt động thương mại, lưu chuyển hàng hóa trong nước đã cơ bản phục hồi

Theo báo cáo của tổ chức nghiên cứu thị trường Euromonitor, thương hiệu và chất lượng sản phẩm vẫn là một trong những yếu tố then chốt trong quyết định mua hàng của người Việt khi 26,1% người tiêu dùng Việt thường xuyên mua hàng từ các thương hiệu nổi tiếng; 35,8% sẵn sàng mua ít hơn nhưng sẽ lựa chọn các sản phẩm chất lượng cao hơn.

Các yếu tố nền tảng mạnh mẽ này đã tạo nên nhu cầu khổng lồ về bán lẻ đối với thị trường trong nước, trở thành mảnh đất màu mỡ cho các nhà bán lẻ, đồng thời đây cũng là thời cơ để các doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, mở rộng kênh phân phối trong nước .

Tính chung năm 2023, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 6.231,8 nghìn tỷ đồng, tăng 9,6% so với năm trước (năm 2022 tăng 20%), nếu loại trừ yếu tố giá tăng 7,1% (năm 2022 tăng 15,8%). Doanh thu bán lẻ hàng hóa năm 2023 ước đạt 4.858,6 nghìn tỷ đồng, chiếm 78% tổng mức và tăng 8,6% so với năm trước (loại trừ yếu tố giá tăng 6,9%).

Trong đó, nhóm hàng vật phẩm văn hoá, giáo dục tăng 14,4%; lương thực, thực phẩm tăng 11,7%; đồ dùng, dụng cụ, trang thiết bị gia đình tăng 7,5%; may mặc tăng 7,1%; riêng phương tiện đi lại (trừ ô tô) giảm 1,4%.

Doanh thu bán lẻ hàng hóa năm 2023 so với năm trước của một số địa phương cũng ghi nhận tăng như tại Quảng Ninh tăng 12,2%; Bình Dương tăng 11,4%; Hải Phòng tăng 10,4%; Đồng Nai tăng 9,1%; Cần Thơ tăng 8,4%; Thành phố Hồ Chí Minh tăng 7,8%; Hà Nội tăng 7,1%; Đà Nẵng tăng 5,9%.

Doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống năm 2023 ước đạt 673,5 nghìn tỷ đồng, chiếm 10,8% tổng mức và tăng 14,7% so với năm trước. Doanh thu du lịch lữ hành năm 2023 ước đạt 37,8 nghìn tỷ đồng, chiếm 0,6% tổng mức và tăng 52,5% so với năm trước.

Bộ Công Thương nhận định, năm 2023 mặc dù hoạt động thương mại, lưu chuyển hàng hóa trong nước đã cơ bản phục hồi so với các năm bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 nhưng nhìn chung chưa đạt mức tăng trưởng trước đại dịch khi tốc độ tăng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của các năm trước khi xảy ra dịch bệnh Covid -19 đều đạt trên 10%, cao hơn mức tăng của năm 2023.

Thiếu nguồn cung mặt bằng cho bán lẻ cao cấp

Tính từ giai đoạn sau Covid-19, thị trường Việt Nam đang trở thành điểm đến lý tưởng cho các thương hiệu quốc tế, nổi lên như một thị trường tiềm năng với sức hút mạnh mẽ. Sự gia tăng trong sức tiêu dùng nội địa được xem là một trong các yếu tố thúc đẩy sự quan tâm ngày càng tăng của các thương hiệu quốc tế đối với thị trường bán lẻ Việt Nam.

Đồng thời, Việt Nam cũng là quốc gia có tốc độ đô thị hóa nhanh, dân số đông, mật độ dân số cao, số lượng hộ dân có thu nhập trung bình gia tăng đi kèm lực lượng trong độ tuổi lao động lớn. Thêm vào đó, thị trường bán lẻ Việt Nam cũng thu hút các thương hiệu nổi tiếng do số người siêu giàu tại Việt Nam được ghi nhận tăng gấp đôi và số người giàu tăng thêm 70% trong 5 năm qua, dự báo tiếp tục tăng vọt trong 5 năm tới.

Bà Hoàng Nguyệt Minh, Giám đốc Bộ phận Cho thuê Thương mại Savills Hà Nội nhận định: “ Một yếu tố quan trọng khác tạo nên sức hút của thị trường bán lẻ tại Việt Nam là so với các quốc gia lân cận như Singapore, Thái Lan, Indonesia, số lượng các thương hiệu quốc tế có mặt tại Việt Nam hiện vẫn còn hạn chế. Điều này tạo ra một cơ hội lớn cho các thương hiệu muốn mở rộng thị trường, đặc biệt khi họ tìm kiếm những bước tiến đầu tiên tại đây”.

Cũng theo bà Minh, thị trường bán lẻ trong nước ghi nhận sự sôi động hơn của phân khúc bán lẻ cao cấp với các hoạt động mở rộng và khai trương của hàng mới. Các thương hiệu cao cấp sử dụng chiến lược một cửa hàng tại các địa điểm đắc địa. Ví dụ tại Hà Nội, khu vực Hoàn Kiếm, đặc biệt tại trục phố Ngô Quyền, Lý Thái Tổ và Tràng Tiền đã liên tục chào đón sự xuất hiện và mở rộng cửa các thương hiệu từ cao cấp đến xa xỉ từ năm 2021 tới nay, có thể kể đến như: Louis Vuitton, Dior, Berluti, Tiffany & Co., Maje, Longchamp hay gần đây nhất là Piaget, Watches of Switzerland…

Tuy nhiên, khó khăn hiện nay đối với các thường hiệu bán lẻ, đặc biệt bán lẻ cao cấp là về nguồn cung mặt bằng. Bà Minh chia sẻ: “Hiện nguồn cung đạt được yêu cầu của các nhãn hàng cao cấp của cả Hà Nội mới đang đạt 3,500m2 sàn. Trong khi nhu cầu mở rộng, và mở mới của các thương hiệu cao cấp về Việt Nam ngày càng gia tăng. Số lượng các mặt hàng và nhãn hàng cao cấp tại Việt Nam vẫn là con số quá nhỏ nếu so với thị trường Bangkok, Singapore hay Indonesia trong khu vực. Việc thiếu nguồn cung dẫn đến cạnh tranh về giá và đẩy giá thuê mặt bằng tại trục Tràng Tiền, khu vực không thuộc phố đi bộ lên cao”.

Kỳ vọng phục hồi hoàn toàn trong năm 2024

Dự báo thị trường bán lẻ 2024, các chuyên gia kinh tế cho biết, thị trường bán lẻ nội địa là mảnh đất “màu mỡ” cho các nhà bán lẻ khi thu nhập bình quân của người dân ngày càng cao, tầng lớp trung lưu đang tăng rất nhanh, tỷ lệ tiêu dùng so với GDP của Việt Nam cũng thuộc loại cao so với các nước trong khu vực, trên 70%.

Hiện nay, tại Việt Nam, trung bình cứ 100.000 dân thì cần có 1 đại siêu thị và 1 trung tâm thương mại, cứ 10.000 dân cần 1 siêu thị cỡ trung bình, còn 1 nghìn dân cần 1 – 3 cửa hàng tiện lợi. Đây là những yếu tố tiềm năng và là điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp phân phối có thể mở rộng thị phần và có rất nhiều dư địa để phát triển.

Bên cạnh đó, thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều quyết sách kích thích nền kinh tế, trong đó các doanh nghiệp bán lẻ và người tiêu dùng được hưởng lợi như: giảm lãi suất, giảm nhiều loại thuế, phí… Từ đó, áp lực từ chi phí lãi vay cao và tồn kho lớn so với năm trước được các doanh nghiệp kỳ vọng sẽ lắng xuống nhờ các điều kiện kinh tế vĩ mô dần cải thiện.

Lực đẩy từ các chính sách hỗ trợ của Chính phủ cũng là một trong những cơ sở quan trọng giúp cho doanh nghiệp củng cố nghị lực, vững vàng vượt qua thời điểm khó khăn, đưa tỷ suất lợi nhuận của các doanh nghiệp bán lẻ cải thiện tích cực hơn trong những tháng cuối năm 2023.

Các chuyên gia kinh tế dự báo nửa cuối năm 2024 tăng trưởng của thị trường bán lẻ mới phục hồi lại như thời trước đại dịch Covid-19. Xét về trung và dài hạn, thị trường bán lẻ Việt Nam được đánh giá là một thị trường có sức hấp dẫn lớn và nhiều tiềm năng phát triển. Quy mô thị trường được dự báo sẽ tăng lên 350 tỷ USD trong vài năm tới.