Đã 56 năm kể từ khi con người lần đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng và 66 năm kể từ sứ mệnh không người lái đầu tiên lên vệ tinh này. Thế nhưng, điều kỳ lạ là việc di chuyển đến đó bằng các phương pháp hiện đại lại mất nhiều thời gian hơn so với thời kỳ Apollo. Lý do nằm ở cách các kỹ sư không gian tận dụng lực hấp dẫn để du hành mà không cần tiêu tốn nhiều nhiên liệu. Thay vì đốt cháy một lượng lớn nhiên liệu để bay theo quỹ đạo trực tiếp, các tàu vũ trụ ngày nay có thể lợi dụng lực hấp dẫn của các thiên thể khác để tiết kiệm năng lượng và đi xa hơn với chi phí thấp hơn.
Mặt Trăng cách Trái Đất trung bình khoảng 384.400 km (238.855 dặm), nhưng khoảng cách này không cố định do quỹ đạo của Mặt Trăng không hoàn toàn tròn. Khi ở điểm cận địa – vị trí gần Trái Đất nhất – Mặt Trăng chỉ cách khoảng 363.300 km (226.000 dặm). Khi ở điểm viễn địa – vị trí xa nhất – khoảng cách có thể lên tới 405.500 km (252.000 dặm). Do đó, thời gian hành trình đến Mặt Trăng phụ thuộc vào thời điểm phóng tàu và vị trí của Mặt Trăng vào thời điểm đó.
Trong thời kỳ Apollo, các sứ mệnh có người lái sử dụng quỹ đạo chuyển tiếp trực tiếp, tận dụng lực hấp dẫn của cả Trái Đất và Mặt Trăng để di chuyển nhanh chóng, nhưng điều này cũng đòi hỏi một lượng lớn nhiên liệu. Apollo 8 giữ kỷ lục sứ mệnh có người lái nhanh nhất đến Mặt Trăng, chỉ mất 69 giờ để đi vào quỹ đạo của vệ tinh này. Apollo 11, sứ mệnh đưa con người đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng, mất 75 giờ 50 phút để đến nơi, sau đó cần thêm một ngày để thực sự hạ cánh xuống bề mặt.
Ngày nay, các tàu thăm dò vũ trụ không nhất thiết phải đi theo quỹ đạo trực tiếp. Thay vào đó, chúng thường chọn những tuyến đường dài hơn nhưng tiêu hao ít nhiên liệu hơn bằng cách tận dụng lực hấp dẫn của các thiên thể khác. Một ví dụ điển hình là SMART-1 của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA), phóng vào năm 2003. Tàu này mất 13 tháng để đến Mặt Trăng do sử dụng quỹ đạo xoắn ốc quanh Trái Đất để tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên, các sứ mệnh có người lái vẫn cần di chuyển nhanh hơn, vì con người không thể chịu đựng hành trình kéo dài hàng tháng trời.
Dù vậy, không phải lúc nào các chuyến bay đến Mặt Trăng cũng kéo dài. Một số sứ mệnh đã đạt tốc độ đáng kinh ngạc. Tàu thăm dò New Horizons của NASA mất chưa đầy 9 giờ để vượt qua Mặt Trăng trên đường đến sao Diêm Vương vào năm 2006. Luna 1 của Liên Xô, sứ mệnh đầu tiên hướng đến Mặt Trăng vào năm 1959, chỉ mất 34 giờ để đến nơi. Tuy nhiên, do sai số tính toán, tàu đã bay trượt Mặt Trăng và tiếp tục trôi dạt trong không gian vô tận.
Nếu so sánh với các chuyến bay đến sao Hỏa, có thể thấy rằng việc đến Mặt Trăng vẫn còn là “dễ dàng”. Mars Reconnaissance Orbiter của NASA mất 7 tháng để đến hành tinh đỏ, cho thấy hành trình đưa con người lên sao Hỏa sẽ còn là một bài toán cực kỳ phức tạp. Thậm chí, theo thời gian, khoảng cách đến Mặt Trăng còn có thể tăng lên, vì vệ tinh này đang dần rời xa Trái Đất với tốc độ 2,5 cm (1 inch) mỗi năm. Một ngày nào đó, việc đến Mặt Trăng có thể mất nhiều thời gian hơn so với hiện tại.
Nguồn tin: https://genk.vn/vi-sao-bay-den-mat-trang-ngay-nay-lai-lau-hon-thoi-apollo-60-nam-truoc-202503052216157.chn