Hình ảnh bên ngoài của bộ thu mẫu OSIRIS-REx. Vật liệu mẫu từ tiểu hành tinh Bennu có thể được nhìn thấy ở giữa bên phải. (Ảnh: NASA/Erika Blumenfeld & Joseph Aebersold)
Với nhiệm vụ tìm kiếm manh mối về nguồn gốc sự sống trên Trái đất, tàu vũ trụ OSIRIS-REx của NASA đã thu thập các mảnh của tiểu hành tinh Bennu vào cuối năm 2020 và mang chúng về Trái đất khoảng hai tháng trước. Vừa qua, các nhà khoa học đã có được mô tả chi tiết đầu tiên về bộ sưu tập ngoài Trái đất này.
Dante Lauretta, nhà nghiên cứu chính của sứ mệnh, cho biết tại Hiệp hội Địa vật lý Hoa Kỳ: “Chắc chắn có những tàn tích giàu chất hữu cơ, ngậm nước từ hệ mặt trời sơ khai, đó chính xác là những gì chúng tôi đã hy vọng khi lần đầu tiên hình thành sứ mệnh này gần 20 năm trước”.
Lauretta, giáo sư khoa học hành tinh và hóa học vũ trụ tại Đại học Arizona, Mỹ, cho biết các mảnh của tiểu hành tinh 3 tỷ năm tuổi được tìm thấy cho đến nay đều nằm ở nắp ngoài của viên nang mẫu và rất giàu carbon và chất hữu cơ. Lauretta cho biết tất cả các hạt đều có màu rất tối và bao gồm những tảng đá có kích thước centimet và milimet. Chúng bám vào mọi thứ chúng ta chạm vào.
Tàu vũ trụ OSIRIS-Rex được thiết kế để tiếp xúc với tiểu hành tinh Bennu trong sáu giây, nhưng cuối cùng nó lại lao xuống bề mặt tiểu hành tinh ở độ sâu 0,5 m trong 17 giây. Tàu thăm dò này đã đào được quá nhiều vật liệu đến nỗi các hạt bắt đầu rò rỉ ra khỏi đầu của bộ lấy mẫu – nhưng chúng vẫn được bảo vệ bên trong nắp ngoài của nó.
Trong khi chờ đợi các công cụ mới được phê duyệt để sử dụng trên các loại đá quý, họ phải sử dụng nhíp để gắp những viên đá nhỏ qua nắp mở một phần, tổng khối lượng vật liệu thu thập được là 0,07 kg – cao hơn mức dự đoán là 60 gram.
Một số vật liệu này đã được chuyển đi để phân tích quang phổ tại cơ sở Phòng thí nghiệm Thí nghiệm Phản xạ (RELAB) do NASA hỗ trợ ở Rhode Island, trong khi một số khác được gửi đến Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên ở London.
Những phát hiện ban đầu sử dụng phương pháp quang phổ, một kỹ thuật khoa học tiết lộ cấu trúc của vật liệu bằng cách nghiên cứu cách nó phản xạ các bước sóng ánh sáng khác nhau, cho thấy dấu hiệu quang phổ nổi bật là màu xanh lam.
Lauretta cho biết, hiện chưa giải thích được màu xanh lam này, nhưng có thể các tảng đá ngoài vũ trụ thậm chí còn chứa nhiều nước hơn dự đoán ban đầu của các nhà khoa học.
Vật liệu này còn chứa lượng lớn magie, natri và phốt pho, một sự kết hợp cho đến nay vẫn khiến nhóm nghiên cứu bối rối.