Sau khi Mỹ áp thuế 100% lên xe điện Trung Quốc, ai là người hưởng lợi lớn nhất?

Các nước trên thế giới đang cân nhắc cách ngăn chặn xe điện do Trung Quốc sản xuất gia nhập thị trường. Chính phủ Mỹ công bố kế hoạch tăng thuế 100% đối với xe điện do Trung Quốc sản xuất – Điều này đồng nghĩa với việc giá thành xuất khẩu xe điện Trung Quốc sang thị trường Mỹ sẽ tăng lên đáng kể. Trong số đó, kết quả phân tích cho thấy nếu tất cả các nước trên thế giới đều tăng thuế đối với xe điện do Trung Quốc sản xuất thì xuất khẩu ô tô của các nước ô tô phát triển khác như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu sẽ tăng.

Báo cáo nghiên cứu của Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (USITC) cho thấy nếu giả định rằng Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước khác trên thế giới tăng thuế đối với xe điện và xe hybrid của Trung Quốc thêm 20% thì xuất khẩu của Trung Quốc vào các quốc gia này sẽ giảm đáng kể.

Từ góc độ khu vực, mức giảm xuất khẩu xe điện và xe hybrid do Trung Quốc sản xuất là 59,6% đối với Nhật Bản, 60,2% đối với Hàn Quốc, 62,9% đối với Hoa Kỳ, 53,4% đối với Liên minh Châu Âu và 60,3% đối với các nước khác trên thế giới.

Báo cáo dự đoán rằng xuất khẩu giảm từ Trung Quốc sẽ dẫn đến tăng xuất khẩu từ các nước khác. Xuất khẩu xe điện và xe hybrid của Hoa Kỳ tăng 13,6%, mức tăng lớn nhất, tiếp theo là Hàn Quốc ở mức 10,0%, Liên minh Châu Âu ở mức 7,8% và Nhật Bản ở mức 4,6%. Nói cách khác, Hàn Quốc và Mỹ thực sự là những quốc gia được hưởng lợi lớn nhất. Sản lượng xe điện và xe hybrid trong nước cũng sẽ tăng ở Nhật Bản (4,6%), Hàn Quốc (7,5%), Hoa Kỳ (6,5%) và Liên minh châu Âu (7,8%), nhờ xuất khẩu tăng.

Người ta ước tính rằng khi doanh số bán xe điện ở Trung Quốc chậm lại, lợi ích kinh tế thị trường sẽ giảm 2,6 tỷ USD. Ngược lại, Hoa Kỳ dự kiến sẽ thu được lợi nhuận khoảng 709 triệu USD, Hàn Quốc 173 triệu USD và Nhật Bản 125 triệu USD.

Thay vào đó, cũng giả định rằng nếu tất cả các nước trên thế giới đều tăng thuế đối với các bộ phận xe điện do Trung Quốc sản xuất thêm 20%. Trong trường hợp này, xuất khẩu linh kiện xe điện của Trung Quốc sẽ giảm 23,9%. Ngược lại, sản xuất phụ tùng xe điện ở các nước khác lại tăng trưởng đáng kể, với tốc độ tăng trưởng 23,1% ở Nhật Bản, 37,9% ở Hàn Quốc, 22,1% ở Hoa Kỳ và 43,8% ở châu Âu.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho răng việc hạn chế nhập khẩu xe điện Trung Quốc có thể thúc đẩy sản xuất xe điện nội địa Mỹ, tạo thêm việc làm và giảm phụ thuộc vào Trung Quốc về chuỗi cung ứng xe điện. Tuy nhiên, sản lượng xe điện nội địa Mỹ hiện nay chưa đủ đáp ứng nhu cầu thị trường, dẫn đến tình trạng thiếu hụt và giá cả có thể cao hơn so với xe điện Trung Quốc ngay cả sau khi tính thuế. Do đó, lợi ích này có thể chỉ mang tính ngắn hạn và phụ thuộc vào khả năng tăng tốc sản xuất của các nhà sản xuất xe điện Mỹ.

Xiang Jiang, giám đốc Trung tâm khảo sát hợp tác quốc tế ô tô kỹ thuật số của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEE), một tổ chức phi chính phủ quốc tế, đã chỉ ra trong một cuộc phỏng vấn với Global Times: “Hầu hết xe điện từ Trung Quốc đến Mỹ đều được sản xuất trong các nhà máy Trung Quốc của các thương hiệu Mỹ”. Ông tiếp tục cho biết: “Việc chính phủ Mỹ tăng thuế sẽ mang lại thiệt hại lớn hơn cho các công ty và người tiêu dùng Mỹ”.

Việc Mỹ áp thuế 100% lên xe điện Trung Quốc mang lại lợi ích cho một số bên nhất định nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc đánh giá ai là người hưởng lợi lớn nhất trên thực tế còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm diễn biến thị trường, chiến lược của các nhà sản xuất và chính sách của các quốc gia liên quan. 

Tham khảo: Qctt