Các nhà khoa học Nhật Bản vừa công bố một nghiên cứu đột phá khi lần đầu tiên quan sát được tia gamma mạnh (TGF – Terrestrial Gamma-ray Flash) do sự va chạm giữa hai tia sét gây ra. Đây là một trong những hiện tượng tự nhiên ấn tượng nhất, đã kích thích trí tò mò của con người từ lâu nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho nghiên cứu do tính chất ngắn ngủi và khó dự đoán.
Đội nghiên cứu do Đại học Osaka dẫn đầu đã sử dụng hệ thống cảm biến đa dạng để ghi nhận các tín hiệu quang học, bức xạ sóng vô tuyến và dữ liệu bức xạ năng lượng cao tại thành phố Kanazawa, tỉnh Ishikawa, Nhật Bản. Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Science Advances .
Yuuki Wada, người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: “Nghiên cứu TGF – một quá trình cực đoan như vậy – giúp chúng ta tiến gần hơn đến việc hiểu các hiện tượng năng lượng cao trong bầu khí quyển Trái Đất.”
Nghiên cứu phát hiện rằng hai đường sét đã kích hoạt TGF khi va chạm. Một đường kéo dài từ đám mây giông xuống mặt đất, tiếp xúc với tháp phát sóng truyền hình, trong khi đường kia phát triển theo hướng ngược lại. Trước khi va chạm, điện trường mạnh đã gia tốc các electron trong không khí đến gần tốc độ ánh sáng. TGF được phát hiện lần đầu tiên 31 micro giây trước va chạm, và sau đó tạo ra một tia sáng kéo dài 20 micro giây, giải phóng dòng điện mạnh -56 kA.
Loại bức xạ năng lượng cao này thường liên quan đến các hiện tượng vũ trụ như siêu tân tinh hoặc dòng phun từ hố đen, nhưng nghiên cứu này cho thấy các hiện tượng tương tự cũng có thể xảy ra trong khí quyển Trái Đất. Harufumi Tsuchiya, tác giả cao cấp của nghiên cứu, nhấn mạnh: “Đây là lần đầu tiên trên thế giới quan sát được sự phát sinh TGF bằng nhiều cảm biến. Mặc dù vẫn còn nhiều bí ẩn chưa được giải đáp, chúng tôi đã tiến gần hơn đến việc làm sáng tỏ cơ chế của các vụ nổ bức xạ này.”
Nguồn tin: https://genk.vn/phat-hien-chan-dong-lan-dau-tien-quan-sat-duoc-tia-gamma-manh-do-set-gay-ra-20250611151341405.chn
