Dù rất hoài cổ về thời kỳ Nokia, Sony Ericsson, nhưng nhìn lại chúng thật tệ so với smartphone ngày nay

Các smartphone hiện đại có rất nhiều tính năng thú vị. Ngay cả những chiếc điện thoại tầm trung giá cả phải chăng cũng có màn hình cảm ứng chất lượng cao, tốc độ sạc nhanh, pin lớn, kết nối nhanh và bộ xử lý có thể thực hiện hầu hết mọi thứ bạn cần, nhưng không ít trong số chúng vẫn bị đánh giá thấp dù làm được gần như mọi thứ

Và cũng có lẽ không ít trong chúng ta vẫn nhớ về một thời kỳ smartphone “tiền iPhone”, từ đầu đến giữa những năm 2000, và có cảm giác thời kỳ này điện thoại thật tốt hơn bây giờ biết bao. Nhưng chỉ khi thật sự nhìn lại, bỏ đi cái cảm giác “hoài cổ”, bạn mới đánh giá cao sự tuyệt vời của điện thoại ngày nay. Các tính năng mà ngày nay chúng ta coi là hiển nhiên, lại là những điều kỳ lạ trên điện thoại lúc bấy giờ.

Thiết lập điện thoại mới không chỉ đơn giản chỉ bấm “chuyển dữ liệu”

Một trong những phiền toái khi sử dụng điện thoại cơ bản dựa trên Java và “smartphone” Symbian đời đầu thường sẽ bắt đầu ngay từ lúc bạn mang thiết bị về nhà và cài đặt chúng.

Đầu tiên, những thiết bị này thường không có dịch vụ lưu trữ đám mây nào, đó vẫn còn là một khái niệm lạ lẫm với mọi người. Như vậy nghĩa là không có những thứ thuận tiện như đồng bộ hóa ảnh và video, danh bạ hoặc tin nhắn văn bản từ đám mây.

Tuy nhiên, vẫn có những giải pháp cho điều này, chẳng hạn như cắm điện thoại của bạn vào PC và cài đặt công cụ chuyển đổi của nhà sản xuất, nhưng không giống đồng bộ tài khoản trên smartphone ngày nay, bạn sẽ gặp nhiều rắc rối nếu đổi điện thoại sang thương hiệu khác. Bạn cũng cần sao chép danh bạ sang và từ thẻ SIM. Rất may, một số điện thoại này hỗ trợ thẻ nhớ, giúp việc truyền ảnh/video trở nên dễ dàng. Nhưng nói chung, việc chuyển thiết bị không hề liền mạch.

Điều dễ dàng nhất khi thiết lập smartphone hoặc điện thoại phổ thông đời đầu là lắp thẻ SIM. Thời thế đã thay đổi khi mà giờ đây, nhiều smartphone sử dụng eSIM và có khả năng bạn phải ra cửa hàng của nhà cung cấp dịch vụ và chờ đợi để được chuyển thông tin eSIM, ngược lại, các dữ liệu khác chỉ cần vài lần nhấn xác nhận chuyển dữ liệu là xong.

Mọi hãng đều muốn có “phong cách riêng” khi nói đến bộ sạc

Ngày đó, mọi hãng đều tặng kèm sạc theo máy, nghe thật tốt, nhưng điều khó chịu là các hãng khác nhau sẽ sử dụng đầu sạc khác nhau. Ngày nay, chúng ta có duy nhất một cổng USB-C cho mọi smartphone, ngay cả iPhone cũng đã sử dụng cổng này. Tua ngược về 20 năm trước, Nokia cung cấp bộ sạc có chốt tròn, trong khi Sony-Ericsson cung cấp bộ sạc có hai chấu kỳ lạ. Những kết nối độc quyền này thường được dùng làm cổng dữ liệu để kết nối với PC, do đó bạn sẽ gặp rắc rối nếu mất cáp.

Sau khi chuyển các bản nhạc yêu thích sang điện thoại, bạn sẽ gặp phải vấn đề tiếp theo. Một số smartphone đời đầu có cổng tai nghe độc quyền. Có lẽ họ đang muốn kiếm được nhiều tiền hơn từ bạn bằng các phụ kiện.

Còn tùy biến thì sao?

Chúng ta thật sự đã được “nuông chiều” bởi các tùy chọn cá nhân hóa trên điện thoại hiện đại. Người dùng có thể điều chỉnh mọi thứ từ hình nền, nhạc chuông đến màu sắc chủ đạo và hiệu ứng hoạt ảnh.

Để so sánh, điện thoại phổ thông cũ và điện thoại có hệ điều hành Symbian đời đầu chỉ cung cấp những tùy chỉnh hạn chế. Bạn có thể đặt hình nền trên hầu hết các thiết bị này và thậm chí hoán đổi vỏ máy. Một số điện thoại cũng cung cấp đèn tích hợp nhấp nháy theo nhạc chuông của bạn hoặc cho các mục đích sử dụng khác.

Nhưng việc cài đặt một số thứ như nhạc chuông lại lài không dễ dàng và có thể bạn sẽ muốn gửi tin nhắn mua nhạc cho cho nhà mạng thay vì tự mò mẫm. Điều này cũng tương tự với các trò chơi, không có những chợ ứng dụng như Play Store hay App Store, cài đặt game lúc bấy giờ là một điều đầy thử thách. Những quảng cáo soạn tin nhắn để mua nhạc, game thường xuất hiện trên các tạp chí dành cho học sinh, sinh viên, hoặc trên các trang quảng cáo của những tờ báo giấy.

Quên xem video đi, tải được một trang web đơn giản là tốt lắm rồi

Bạn có thể tự hào là một trong những người sở hữu điện thoại với kết nối mạng di động, nhưng đó cũng là một trong những điều khó chịu nhất về điện thoại phổ thông cũ và điện thoại thông minh thời Symbian: trải nghiệm duyệt web khủng khiếp.

Điều này đã xảy ra vào thời mà điện thoại di động chỉ có thể truy cập vào các trang WAP chứ không phải toàn bộ trang web. Các trang WAP là các trang web đơn giản được xây dựng riêng cho Internet di động. Các trang web thích ứng linh hoạt với máy tính và thiết bị di động không thực sự tồn tại vào đầu đến giữa những năm 2000.

Tốc độ dữ liệu di động chậm đã làm trải nghiệm duyệt web thêm tồi tệ hơn, vì bạn bị mắc kẹt với 2G, EDGE hoặc “hiện đại hơn” là 3G cơ bản. Đây chính là lúc trình duyệt Opera Mini trở thành cứu cánh, tăng tốc đáng kể tốc độ tải trang và tiết kiệm dữ liệu di động trong thời đại này. Ứng dụng của Opera cũng đã làm rất tốt việc định dạng lại các trang web máy tính để xem trên thiết bị di động.

Và Wi-Fi cũng không được đảm bảo sẽ có trên điện thoại phổ thông và smartphone trong thời đại này. Nhưng ngay cả một số ít điện thoại có Wi-Fi vào giữa những năm 2000 cũng đi kèm những hạn chế. Ví dụ: điện thoại Nokia có Wi-Fi vào thời điểm đó buộc bạn phải chuyển đổi thủ công giữa kết nối di động và Wi-Fi. Và ngày nay chúng ta thường bực bội khi thấy smartphone của mình mất đến vài giây để tự chuyển từ kết nối di động sang Wi-Fi.

Điện thoại ngày nay có hàng loạt tính năng như Quick Share, AirDrop, giải pháp chia sẻ riêng của từng hãng, email, ứng dụng nhắn tin tức thời, chia sẻ trên đám mây, v.v. Nhưng điện thoại từ đầu đến giữa những năm 2000 gần như phải dựa vào Bluetooth để chia sẻ mọi thứ. Tuy nhiên, Bluetooth chưa phổ biến trong thời gian này nên lựa chọn tốt nhất tiếp theo là hồng ngoại (cùng một thứ như trên điều khiển TV của bạn), ví dụ như trên chiếc Sony Ericsson K500i.

Hồng ngoại yêu cầu bạn đặt điện thoại của mình cạnh một điện thoại khác, với hai bộ phát hồng ngoại đối diện nhau và các thiết bị phải được giữ yên và tất nhiên thời gian chia sẻ là rất lâu.

Giao tiếp trước thời các ứng dụng trò chuyện

Ngày nay, bạn muốn một cuộc gọi âm thanh hoặc video? Bạn có hàng loạt lựa chọn: WhatsApp, Telegram, Zoom, Skype, Messenger, Google Meet và X…. và tất nhiên vẫn còn một thứ là gọi điện thoại và tin nhắn truyền thống.

Các cuộc gọi điện thoại trong thời kỳ đầu của smartphone hoạt động ổn định, mặc dù các vấn đề về phạm vi phủ sóng và việc thiếu HD Voice khiến chất lượng cuộc gọi đôi khi khá tệ hoặc các cuộc gọi bị gián đoạn hoàn toàn. Vào thời điểm đó, nhiều điện thoại thậm chí còn không có Wi-Fi, chứ đừng nói đến việc gọi Wi-Fi.

Nhắn tin văn bản là một trong những cách phổ biến nhất để liên lạc do chi phí rẻ. Dù vậy, cũng đã có một số ứng dụng nhắn tin tức thời dựa trên dữ liệu trên điện thoại phổ thông và smartphone đời đầu.

Đây cũng là thời kỳ mà các nhà mạng đẩy mạnh cuộc gọi video. Các mạng cho rằng 3G là lựa chọn hoàn hảo cho cuộc gọi video trong khoảng thời gian đầu đến giữa những năm 2000. Các nhà sản xuất điện thoại cũng cung cấp tính năng này bằng camera trước; ví dụ Nokia N70 đời 2007 được trang bị một chiếc máy ảnh chất lượng VGA. Vào thời điểm đó, camera trước chủ yếu không dành cho việc chụp ảnh selfie.

Chợ ứng dụng là gì?

iPhone đã phổ biến ý tưởng về một cửa hàng ứng dụng tập trung và được bảo trì tốt. Trước Android và iOS thì mọi thứ khá khó khăn.

Người dùng điện thoại phổ thông và smartphone Symbian đời đầu thường phải sử dụng các cửa hàng ứng dụng của bên thứ ba, các cửa hàng ứng dụng dành riêng cho khu vực, các diễn đàn chia sẻ do người dùng tạo ra. Tồi tệ hơn, những nền tảng di động ban đầu này là một mớ hỗn độn các phiên bản, sự phân mạnh cực kỳ lớn và ứng dụng không tương thích là một vấn đề nghiêm trọng.

Nokia đã có cơ hội làm App Store của riêng mình. Công ty Phần Lan đã ra mắt Club Nokia vào cuối những năm 1990 như một cổng dịch vụ khách hàng nhưng nó đã phát triển để cung cấp hình nền, nhạc chuông, v.v. Nokia cuối cùng đã thu hẹp lại tham vọng của nền tảng này với lý do là áp lực từ các nhà cung cấp mạng di động. Xét cho cùng, bán nội dung di động là một ngành kinh doanh lớn đối với các nhà cung cấp dịch vụ vào thời điểm đó.

Thời kỳ đầu của smartphone thật tệ, nhưng vẫn có vài ngoại lệ

Dù sao thì không thể phủ nhận rằng thời đại này vẫn có một số mặt tích cực.

Ngành công nghiệp đã đón nhận thẻ nhớ một cách rầm rộ trong thời gian này và đến nay đây vẫn là điều mà nhiều người dùng smartphone hiện đại mong muốn, ngày nay, hầu hết smartphone đều đã loại bỏ khe cắm thẻ nhớ. Các nhà sản xuất dường như cũng không ngại đi chệch khỏi thiết kế dạng thanh thông thường, bằng chứng là những chiếc điện thoại như Nokia 3650, Sony Ericsson P900, Nokia 7280 và vô số điện thoại nắp trượt và nắp gập. Trên thực tế, có thể lập luận rằng điện thoại màn hình gập là thiết kế khác biệt duy nhất hiện nay.

Chúng ta vẫn hay nhìn lại và “hoài cổ” thời đại này với những ký ức thú vị của tuổi trẻ. Tuy nhiên, thực tế là bất cứ ai nói rằng ngày đó mọi thứ tốt hơn hiện tại, đều cần phải quay lại và sử dụng một trong những chiếc điện thoại cũ này để thấy sự khác biệt lớn đến mức nào.