Hãy tưởng tượng một ngày, bạn nhìn vào khuôn mặt người thân hoặc bạn bè và thấy nó biến đổi. Da họ sần sùi, tai nhọn hoắt, và đôi mắt lóe lên màu đỏ hoặc vàng kỳ dị thì đó chắc chắn sẽ là một cơn ác mộng giống như trong phim viễn tưởng.
Nhưng đối với một người phụ nữ 52 tuổi ở Hà Lan, đó lại là một phần của cuộc sống hàng ngày. Trên thực tế, người phụ nữ này không hề bị ảo giác, mà thay vào đó là đang mắc một chứng rối loạn thần kinh cực kỳ hiếm gặp mang tên prosopometamorphopsia (PMO), một tình trạng làm biến dạng cách não bộ xử lý khuôn mặt người.
Hình ảnh mô tả khuôn mặt người có thể xuất hiện như thế nào đối với bệnh nhân PMO (Ảnh: Antônio Mello).
Đây là một trong những rối loạn thị giác hiếm nhất từng được ghi nhận, với chỉ khoảng 80 đến 100 trường hợp được báo cáo trên toàn thế giới trong hơn một thế kỷ.
Tuy nhiên, trường hợp của người phụ nữ này đặc biệt nổi bật bởi sự biến dạng không chỉ là “ma quỷ” hay “tan chảy” như những người khác mô tả, mà chúng biến thành những sinh vật giống rồng. Đây là mô tả đầu tiên thuộc loại này, giúp các bác sĩ và nhà khoa học có một cái nhìn mới mẻ về sự mong manh và bất thường của hệ thống nhận diện khuôn mặt trong não bộ.
Trên thực tế, người phụ nữ Hà Lan này đã tìm đến phòng khám tâm thần ở The Hague (thành phố lớn thứ ba ở Hà Lan) sau khi những ảo giác bắt đầu ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của mình.
Bà mô tả rằng khi nhìn vào người khác, khuôn mặt họ từ từ biến đổi, da chuyển sang dạng giống như da bò sát, tai dài ra, mõm nhô ra và mắt sáng lên những màu sắc kỳ quái. Đôi khi, những khuôn mặt rồng này còn xuất hiện cả khi không có ai xung quanh, chúng trôi dạt về phía bà từ các bức tường hoặc màn hình.
Ảnh minh họa (Ảnh: Chen Te/Pexels).
Ban đầu, các bác sĩ tiến hành các xét nghiệm tiêu chuẩn như xét nghiệm máu, khám thần kinh và điện não đồ (EEG), nhưng tất cả kết quả đều bình thường. Chỉ khi chụp MRI, họ mới phát hiện ra những tổn thương nhỏ gần nhân thấu kính, một vùng não liên quan đến nhận thức, trí nhớ và sự chú ý.
Các tổn thương này nằm trong chất trắng của não và có thể là do vỡ các mạch máu nhỏ từ lâu, thậm chí có thể từ khi mới sinh do thiếu oxy.
Nhóm nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng những tổn thương cũ này đã làm gián đoạn tín hiệu giữa vỏ não chẩm thái dương bụng (khu vực giúp chúng ta nhận dạng vật thể và khuôn mặt) và các mạch thị giác khác.
Điều này giải thích tại sao bộ não của người phụ nữ chỉ bị lỗi khi phân tích khuôn mặt người, trong khi bà vẫn có thể nhìn thấy đồ nội thất hoặc động vật một cách bình thường.
Các bác sĩ chẩn đoán bà bị chứng PMO toàn bộ khuôn mặt và kê đơn axit valproic. Mặc dù thuốc giúp giảm ảo giác, nhưng nó lại gây ra tiếng đập mạnh trong tai khi ngủ. Sau đó, bà được chuyển sang dùng rivastigmine, một loại thuốc thường được sử dụng cho bệnh Alzheimer hoặc Parkinson. Nhờ sự điều chỉnh này, các triệu chứng thị giác đã được kiểm soát, và trong vòng ba năm, bà đã trở lại cuộc sống bình thường.
Trường hợp này không chỉ cho thấy sự phức tạp của não bộ mà còn giúp phân biệt giữa PMO và các bệnh tâm thần khác. Bệnh nhân PMO không bị ảo tưởng; họ nhận thức được rằng nhận thức của mình bị thay đổi và mô tả nó như một trục trặc thị giác, chứ không phải là niềm tin sai lệch về thực tế. Sự khác biệt này rất quan trọng đối với các bác sĩ trong việc chẩn đoán.
Các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân gây ra PMO. Một số bệnh nhân có tổn thương não, trong khi những người khác không có bất kỳ sự thay đổi cấu trúc nào.
Trong tương lai, các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ sử dụng hình ảnh não tiên tiến hơn và mô phỏng máy tính để tái tạo những gì bệnh nhân PMO nhìn thấy, điều này không chỉ cải thiện khả năng chẩn đoán mà còn làm sáng tỏ những câu hỏi rộng lớn hơn về cách não bộ tạo ra ảo giác và cách chúng ta nhận ra nhau.
Prosopometamorphopsia (PMO) là một chứng rối loạn thần kinh cực kỳ hiếm gặp, khiến người bệnh nhìn thấy khuôn mặt của người khác bị biến dạng, méo mó, đôi khi trông như ma quỷ.
Tình trạng này ảnh hưởng đến nhận thức thị giác, làm thay đổi hình ảnh khuôn mặt, khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc đánh giá chính xác những gì họ nhìn thấy. PMO khác với chứng mù mặt (prosopagnosia) ở chỗ nó không ảnh hưởng đến khả năng nhận diện khuôn mặt mà là biến dạng thị giác.
Nguyên nhân chính xác của PMO vẫn chưa rõ ràng, nhưng các nhà nghiên cứu nghi ngờ nó liên quan đến các vấn đề trong bộ phận não bộ xử lý hình ảnh khuôn mặt. Một số trường hợp PMO có thể xảy ra sau các sự kiện như đột quỵ, nhiễm trùng, khối u, chấn thương đầu, hoặc tiếp xúc với ngộ độc khí carbon monoxide.
PMO là một tình trạng cực kỳ hiếm gặp, với số lượng ca bệnh được ghi nhận rất ít từ năm 1904 đến nay. Người mắc PMO có thể bị nhầm lẫn với các bệnh tâm thần, vì vậy việc chẩn đoán chính xác là rất quan trọng. Trong một số trường hợp, điều chỉnh ánh sáng có thể giúp người bệnh nhìn thấy khuôn mặt rõ ràng hơn.
Nguồn tin: https://genk.vn/can-benh-la-lung-khien-nguoi-phu-nu-nay-nhin-thay-rong-thay-vi-khuon-mat-nguoi-20250912132327786.chn
