Ngày 15 tháng 7 năm 2013, gã khổng lồ công nghệ Google chính thức đóng cửa Google Reader, dịch vụ đọc tin RSS từng được hàng triệu người yêu thích. Với người dùng thông thường, đây có thể chỉ là một thay đổi nhỏ trong hệ sinh thái các sản phẩm của Google.
Nhưng đối với giới công nghệ, báo chí, học thuật và những người từng sống “trong dòng chảy dữ liệu”, thì Google Reader là một công cụ không thể thay thế , và quyết định khai tử nó đã để lại khoảng trống mà suốt hơn một thập kỷ sau vẫn chưa được lấp đầy trọn vẹn.
Ra mắt vào năm 2005, Google Reader là một trình đọc RSS (Really Simple Syndication) – định dạng dữ liệu cho phép người dùng theo dõi cập nhật từ nhiều trang web khác nhau mà không cần phải truy cập từng trang một.
Vào thời điểm các mạng xã hội chưa bùng nổ như hiện nay, Reader chính là ” trung tâm thông tin cá nhân hóa” của hàng triệu người , từ phóng viên, lập trình viên, nhà nghiên cứu cho đến những độc giả nghiêm túc.
Điều khiến Google Reader đặc biệt không chỉ nằm ở tính năng đọc tin tự động từ hàng trăm nguồn, mà còn ở tốc độ cập nhật, khả năng đồng bộ hóa giữa các thiết bị , và quan trọng hơn cả là giao diện đơn giản, gọn gàng nhưng cực kỳ hiệu quả .
Nhiều người mô tả Reader giống như một “trợ lý tin tức” không ồn ào, không quảng cáo, không thuật toán làm nhiễu, chỉ có tin tức thô, đúng và nhanh.
Thế nhưng, đến năm 2013, khi mạng xã hội như Facebook, Twitter, và đặc biệt là các thuật toán gợi ý nội dung bắt đầu thống trị, Google đã bất ngờ tuyên bố sẽ đóng cửa Reader vì “số lượng người dùng giảm dần” và để “tập trung nguồn lực vào các sản phẩm khác quan trọng hơn”.
Quyết định này đã gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ từ cộng đồng mạng , nhất là trong giới công nghệ. Trên Reddit, Hacker News, Twitter và các blog chuyên môn, hàng loạt bài viết tiếc nuối, giận dữ và thậm chí kêu gọi “cứu lấy Reader” đã lan truyền với tốc độ chóng mặt.
Một kiến nghị trực tuyến trên trang Change.org nhằm phản đối quyết định này đã thu hút hơn 150.000 chữ ký chỉ trong vài ngày.
Không phải ngẫu nhiên mà Google Reader tạo ra ảnh hưởng sâu rộng như vậy. Đối với nhiều người, nó là một phần trong cách họ đọc, nghĩ và tiếp cận tri thức . Trên nền tảng này, các bài viết từ những nguồn tin quốc tế, blog chuyên sâu, tài liệu học thuật hay thậm chí là diễn đàn kỹ thuật được gom lại trong một dòng chảy nhất quán.
Đó là thời kỳ mà thông tin được chọn lọc bởi chính người dùng , chứ không phải bởi thuật toán đoán ý như các nền tảng ngày nay.
Sau khi Google Reader bị khai tử, hàng loạt ứng dụng thay thế như Feedly, Inoreader, The Old Reader … nhanh chóng trỗi dậy để lấp chỗ trống. Một số startup còn tận dụng cơ hội này để xây dựng cộng đồng riêng, như Feedbin hướng đến giới lập trình viên hay Reeder dành riêng cho iOS. Nhưng dù có nỗ lực đến đâu, phần lớn người dùng vẫn nhận định rằng ” trải nghiệm Google Reader là không thể sao chép” .
Đóng cửa Google Reader cũng khiến nhiều người đặt câu hỏi về định hướng chiến lược của Google. Liệu hãng đang ưu tiên cho những sản phẩm thương mại sinh lời cao như quảng cáo, YouTube, hay Android, và bỏ rơi các dịch vụ cốt lõi từng tạo nên lòng trung thành từ người dùng?
Từ thời điểm đó, người dùng dần trở nên hoài nghi hơn với các dịch vụ miễn phí của Google , vì bất kỳ sản phẩm nào, dù quen thuộc đến đâu cũng có thể biến mất chỉ sau một thông báo vắn tắt.
Bên cạnh đó, cái chết của Google Reader còn được xem là biểu tượng cho sự chuyển mình của internet, từ một nền tảng mở, phi tập trung, người dùng làm chủ thông tin, sang một thế giới bị chi phối bởi thuật toán gợi ý, dữ liệu cá nhân và dòng tin được sắp xếp theo tiêu chí “giữ chân người dùng càng lâu càng tốt”.
Một số nhà báo còn ví việc Reader bị khai tử giống như ” bị tước mất một cặp kính viễn vọng cho tư duy” . Không còn cách nào để theo dõi nhanh gọn 50, 100, hay 200 nguồn tin một cách chủ động. Thay vào đó, người dùng giờ đây phải lướt qua hàng loạt bài viết do mạng xã hội lựa chọn, phần lớn trong số đó thiên về giải trí, giật gân hoặc định hướng theo hành vi cũ.
Dù vậy, cũng không thể phủ nhận rằng sau sự ra đi của Google Reader, nhiều người bắt đầu nhận thức rõ hơn về quyền kiểm soát thông tin cá nhân , và một phong trào “giành lại quyền chủ động trong việc đọc tin” đã âm ỉ trở lại. RSS không chết. Nó chỉ lặng lẽ rút lui khỏi dòng chính, nhưng vẫn âm thầm sống sót trong cộng đồng người dùng trung thành, những người coi RSS là một công cụ gọn nhẹ, nhanh, bảo mật và phi quảng cáo.
Nguồn tin: https://genk.vn/google-reader-bi-khai-tu-cai-chet-gay-tiec-nuoi-nhat-trong-lich-su-cac-dich-vu-cua-google-20250715114914651.chn
