Tại WWDC25, Apple đã chính thức ra mắt Liquid Glass, ngôn ngữ thiết kế giao diện trong suốt, bóng bẩy như thuỷ lỏng mà công ty áp dụng trên mọi nền tảng hệ điều hành của mình. Tuy nhiên, ngay sau khi ra mắt, nhiều người lập tức cảm thấy ‘Déjà vu’ khi nhìn vào giao diện này vì nó giống với một hệ điều hành máy tính của đối thủ Microsoft, đó chính là Windows Vista.
Windows Vista ra mắt cuối 2006 và chính thức phát hành cho người dùng vào đầu năm 2007, lập tức bị tai tiếng bởi tối ưu kém, yêu cầu phần cứng quá cao và các tính năng điều khiển tài khoản khó chịu (User Account Control).
Tuy Windows Vista có thể nhận rất nhiều chỉ trích, nhưng hầu hết mọi người đều không thể phủ nhận vẻ đẹp của nó. Hiệu ứng kính và ánh sáng của Windows Aero chắc chắn giúp hệ điều hành này trông rất hiện đại. Có thể nói cho đến tận ngày nay, nhiều người vẫn còn nhớ về giao diện tuyệt đẹp của Vista.
Windows Vista được nhớ đến với giao diện trong suốt bóng bẩy, đó chính là điểm khiến Liquid Glass bị so sánh với hệ điều hành này.
Vì lẽ đó, ngay sau khi Apple trình làng Liquid Glass, không ít người dùng mạng xã hội đã chia sẻ hình ảnh so sánh và cho rằng ngôn ngữ thiết kế mới này “gợi nhớ kỳ lạ” đến giao diện Aero Glass từng xuất hiện trên Windows Vista.
Từ hiệu ứng trong suốt trên các cửa sổ, cho tới cách xử lý ánh sáng – tất cả đều khiến người ta liên tưởng tới Aero, vốn từng là niềm tự hào về mặt thẩm mỹ của Microsoft vào thời điểm đó. Cộng thêm việc Apple giờ đây cũng dùng nhiều hiệu ứng đổ bóng và hiệu ứng kính lên toàn bộ các hệ điều hành, không khó hiểu khi Liquid Glass lập tức bị đặt cạnh Vista trong các cuộc tranh luận.
Nhưng trong chúng ta đang nói về Apple “copy” Windows Vista, thì tận 20 năm trước, chính Apple đã gọi tên Microsoft ngay trên sân khấu và nói thẳng rằng Windows Vista đã sao chép Mac OS X.
“Redmond, start your photocopiers.”
Chúng ta đã từng nói về việc vào tận năm 2000, Apple đã có giao diện Aqua với hiệu ứng trong suốt, đổ bóng và phản chiếu ánh sáng nhìn “ngon lành đến mức bạn sẽ muốn liếm vào” , theo lời Steve Jobs.
Giao diện Aqua mà Apple giới thiệu vào năm 2000.
Nhưng Apple không dừng lại ở đó.
Kể từ khi Steve Jobs trở lại Apple vào cuối thập niên 1990, ông hiếm khi bỏ lỡ cơ hội để mỉa mai Microsoft và hệ điều hành Windows – một đối thủ to lớn hơn rất nhiều nhưng cũng vụng về không kém. Và chính những vấp váp kéo dài của Microsoft với dự án Longhorn (tên mã của Windows Vista) đã thổi bùng lên làn sóng trào phúng từ phía Apple, đẩy sự đối đầu giữa hai bên lên một cấp độ mới.
Tại WWDC 2004, tổ chức ở San Francisco, Apple đã chào đón các nhà phát triển bằng hàng loạt biểu ngữ chế giễu Microsoft treo khắp sảnh. Một banner lớn viết: “Redmond, bật máy photocopy đi.” Biểu ngữ khác châm biếm: “Sự kiện này sẽ khiến Redmond bận rộn.” (Redmond là nơi Microsoft đặt trụ sở, cũng là biệt danh của công ty).
“Redmond, bật máy photocopy đi.”
Ngay trên sân khấu chính, Jobs công bố phiên bản tiếp theo của Mac OS X mang tên Tiger – bản phát hành lớn thứ năm kể từ khi Mac OS X ra mắt. ” Tiger sẽ ra mắt trong nửa đầu năm 2005,” ông tuyên bố. Trên màn hình sau lưng, dòng chữ hiện ra: “hơn một năm trước Longhorn.”
Hai năm sau khi Apple giới thiệu Tiger với những tính năng đột phá như Spotlight, Dashboard, RSS tích hợp trong Safari, Smart Folders, khả năng tìm kiếm nhanh như tức thì – thứ mà Microsoft đang loay hoay tích hợp vào Longhorn nhưng mãi chưa hoàn thiện – Apple quyết định chốt hạ bằng một pha “vạch mặt” không thể nào quên tại WWDC 2006.
Steve Jobs đứng bên… logo Windows Vista tại WWDC 2006
Trên sân khấu hôm ấy, phó chủ tịch phụ trách phần mềm lúc bấy giờ của Apple, Bertrand Serlet, đã tiếp lời Steve Jobs bằng cách nhắc lại lời đùa nói Microsoft khởi động máy photocopy: “Đó chỉ là đùa thôi, mà hoá ra họ làm thật.”
Apple chỉ ra giao diện Vista trong suốt, có đổ bóng và hiệu ứng ánh sáng, giống đến ‘đáng ngờ’ với Mac OS X Tiger.
Serlet sau đó chỉ ra từng chi tiết mà Windows Vista được cho là đã “sao chép” từ Mac OS X. Từ cách bố trí giao diện, RSS trong Internet Explorer 7 trông giống hệt Safari, đến ứng dụng Calendar mới trong Windows có giao diện và màu sắc “vô tình” giống y hệt iCal của Apple.
Ứng dụng lịch như được bản beta Vista sao chép 1:1.
Tính năng Instant Search của Vista cũng bị đem ra so sánh là bắt chước Spotlight: “Nhưng thay vì đặt ở góc trên bên phải thì họ đặt ở góc dưới bên trái,” Serlet đùa khiến cả khán phòng hưởng ứng cười vang.
Đòn ‘knock-out’ cuối cùng, Serlet đặc biệt nhấn mạnh vào biểu tượng mới của Vista – một khối cầu trong suốt, có chứa lá cờ Windows ở giữa.
Ông bật cười, rồi chỉ lên màn hình: ” Bạn có thể nghĩ rằng tôi vừa lấy logo Windows rồi thêm một nút Aqua vào trên cùng… Nhưng không. Đây là logo chính thức của họ.”
Khán phòng bật cười.
Biểu tượng nút giao diện Aqua
Sau đó, Serlet kích hoạt một hiệu ứng: quả cầu Aqua trên logo Vista từ từ tan biến, “nhưng bên dưới, nó vẫn chỉ là Windows” , tiếng cười chuyển thành vỗ tay.
Ông kết luận bằng một câu nói mà đến nay vẫn được ghi nhớ trong giới thiết kế giao diện: ” Nếu bạn không thể đổi mới, thì bắt chước thôi.”
Một tấm ảnh hài hước về một người hóa trang thành Elvis Presley giả hiệu hiện ra sau lưng ông: “Nhưng đồ giả thì không bao giờ bằng đồ thật.”
Và để làm rõ hơn nữa, ông nhấn mạnh:
“Vista là tương lai đối với người dùng Windows. Nhưng với chúng tôi, đó là quá khứ. Đó là các tính năng mà chúng tôi đã có từ Tiger, từ Panther, thậm chí từ những phiên bản đầu tiên của Mac OS X. Và chúng tôi đã cải tiến chúng qua nhiều năm.”
Trong khoảnh khắc đó, Apple không chỉ chọc cười đám đông – họ tuyên bố một sự thật mà Microsoft không thể phản bác. Đó là lần hiếm hoi trong lịch sử mà một công ty công nghệ bị vạch trần ngay trên sân khấu đối thủ, trong khi sản phẩm của họ còn chưa ra mắt chính thức.
Chỉ sáu tháng sau, Apple tiếp tục giáng đòn quyết định bằng một sản phẩm không ai ngờ tới: iPhone, và nó đã giết chết sản phẩm nào? Windows Phone.
Tương tự như cái cách mà chúng ta mỉa mai Liquid Glass ngày nay, sau kỳ WWDC 2006, các cuộc tranh luận cũng nổ ra và giao diện Vista bị cộng đồng mỉa mai là bắt chước Mac OS X.
Cuộc tranh cãi xem ai sao chép ai có thể khiến chúng ta thấy thích thú – hoặc mệt mỏi – nhưng lịch sử đã chứng minh một điều: người dùng chỉ thực sự quan tâm đến những gì họ chạm vào mỗi ngày. Dù là giao diện Aqua năm 2000, Vista Aero năm 2006 hay Liquid Glass của năm 2025, điều cuối cùng còn lại không phải là ai đến trước, mà là ai làm tốt hơn.
Thực tế, việc các công ty học hỏi lẫn nhau ngày nay đã trở nên quá đỗi bình thường. Bạn cũng đừng ngạc nhiên nếu một ngày nào đó Windows 12 – hay bất kỳ cái tên nào khác – mang đến những tính năng gợi nhớ đến Mac, như cách Microsoft từng đưa thanh Taskbar ra giữa màn hình giống Mac trên Windows 11.
Nguồn tin: https://genk.vn/2025-nguoi-ta-hoi-liquid-glass-co-sao-chep-vista-nhung-nam-2006-chinh-apple-tung-goi-vista-la-ban-sao-cua-mac-os-x-20250620115330708.chn
