Trước thực trạng trên, ngày 11/12/2025, Thủ
tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký
Chỉ thị số 34/CT-TTg về việc chấn chỉnh, tăng cường minh bạch, phòng ngừa tiêu
cực trong việc xét duyệt, mua – bán, cho thuê nhà ở xã hội.
Nội dung của Chỉ thị cho biết
trong thời gian qua, hệ thống pháp luật liên quan đến phát triển
và quản lý nhà ở xã hội đã được ban hành ngày càng hoàn thiện, tạo hành lang
pháp lý quan trọng thúc đẩy đầu tư, phát triển nhà ở xã hội, góp phần bảo đảm mục
tiêu “an cư, lạc nghiệp” cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp. Dưới
sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ
ngành và nhiều địa phương, doanh nghiệp đã nỗ lực triển khai, công tác phát triển
nhà ở xã hội đạt nhiều kết quả tích cực, thu hút sự quan tâm lớn của người dân,
lan tỏa chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước.
CÒN NHIỀU BẤT CẬP
TRONG CÔNG TÁC XÉT DUYỆT HỒ SƠ
Bên cạnh đó, Chỉ thị
cũng nêu rõ những bất cập và nguy cơ phát sinh tiêu cực trong việc triển khai xét
duyệt, mua, thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội tại một số dự án tại Hà Nội, Đà Nẵng,
Thành phố Hồ Chí Minh, bao gồm:
Một là, hiện tượng tập
trung đông người khi nộp hồ sơ, thiếu điều tiết quy trình tiếp nhận dẫn đến bức
xúc, tạo điều kiện phát sinh các dịch vụ tiêu cực;
Hai là, xuất
hiện tình trạng “cò mồi”, môi giới trái phép, “chạy suất”, hứa hẹn “trúng bốc
thăm”, quảng cáo “suất ngoại giao”, “làm hồ sơ đảm bảo trúng”;
Ba là, một
số cá nhân lợi dụng chính sách, nộp hồ sơ tại nhiều dự án, nhờ người thân đứng
tên;
Bốn là, việc công
khai thông tin dự án, số căn hộ, kết quả xét duyệt, danh sách người mua tại một
số dự án còn chưa kịp thời, chưa đồng bộ, gây khó khăn cho giám sát xã hội;
Năm là, một số dự án
nhà ở xã hội công bố giá bán cao hơn mặt bằng chung đến 30-40% khiến người dân
hoang mang, băn khoăn về tính chính xác;
Sáu là, công
tác hậu kiểm sau khi ký hợp đồng, theo dõi chuyển nhượng… chưa thực sự hiệu
quả, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ, trục lợi chính sách.
“Những tồn
tại trên, nếu không kịp thời chấn chỉnh và xử lý nghiêm, sẽ làm giảm niềm tin của
người dân, ảnh hưởng đến tính công bằng xã hội, gây méo mó chính sách, tạo môi
trường dễ phát sinh tiêu cực, lợi ích nhóm và tạo ra thị trường ngầm trong tiếp
cận nhà ở xã hội”, Thủ tướng nhận định.
Để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại nêu trên, bảo
đảm việc xét duyệt, bán, thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội đúng đối tượng, đúng
quy định pháp luật, công khai, minh bạch, công bằng và hiệu quả, Thủ tướng
Chính phủ chỉ thị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu
trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện
chính sách phát triển, bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn; chỉ đạo Sở Xây dựng và các Sở ngành liên quan của địa phương thực hiện nghiêm
trình tự, thủ tục bán, cho thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội theo quy định của
pháp luật. Cụ thể:
Công khai dự án sau khi khởi công, bao gồm các
thông tin: tên dự án, chủ đầu tư, địa điểm xây dựng dự án; địa chỉ liên lạc, địa
chỉ nộp đơn đăng ký; tiến độ thực hiện; quy mô dự án; số lượng căn hộ; giá bán
(tạm tính); thời gian bắt đầu và kết thúc nhận đơn đăng ký và các nội dung khác
có liên quan.
“Việc công
bố công khai thực hiện trên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng, Ủy ban
nhân dân cấp xã nơi có dự án; đăng tải ít nhất 01 lần tại báo là cơ quan ngôn
luận của chính quyền địa phương”, nội
dung Chỉ thị lưu ý.
Ngoài ra, địa phương cũng phải
công bố công khai trên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng số
lượng căn hộ; thời gian bắt đầu, kết thúc nhận hồ sơ; thời điểm bắt đầu bán…
của dự án; Tổ chức kiểm tra,
xác minh đúng đối tượng, đủ điều kiện, hạn chế trường hợp một đối tượng nộp đơn
tại nhiều dự án, thông báo danh sách đối tượng đủ điều kiện được hưởng chính
sách nhà ở xã hội cho chủ đầu tư đúng thời gian quy định; Công khai danh sách người được mua, thuê
mua nhà ở xã hội sau khi ký hợp đồng và cập nhật Danh sách các đối tượng được
mua, thuê mua nhà ở xã hội lên Trang Thông tin điện tử của Sở Xây dựng phục vụ
công tác hậu kiểm và tránh trùng lặp đối tượng.
TĂNG CƯỜNG TÍNH MINH
BẠCH VÀ XỬ LÝ NGHIÊM HÀNH VI TRỤC LỢI
Thủ tướng giao Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ
đạo cơ quan có thẩm quyền của địa phương thực hiện xác nhận đối tượng, điều kiện
thu nhập, điều kiện nhà ở cho các đối tượng theo quy định; Xử lý nghiêm hành vi môi giới trái phép,
trục lợi trong làm thủ tục, hồ sơ, mua –
bán nhà ở xã hội; Thường
xuyên kiểm tra, nắm bắt thông tin trong quá trình chủ đầu tư thực hiện công
khai thông tin dự án, tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê mua nhà ở xã hội, kịp thời hỗ trợ, yêu cầu chủ đầu tư có giải pháp khắc phục
trong trường hợp quá tải hồ sơ, tránh tình trạng tập trung đông người, chen lấn.
Tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra, đảm bảo giá bán nhà ở
xã hội được tính đúng, tính đủ theo quy định của pháp luật, tránh tình trạng
doanh nghiệp lợi dụng chính sách thông thoáng của nhà nước để trục lợi; phối hợp
cơ quan công an xử lý nghiêm hành vi môi giới trái phép, trục lợi trong việc
làm thủ tục, hồ sơ, mua – bán… nhà ở xã hội; Tăng cường tổ chức hậu kiểm đối với việc mua, thuê mua, thuê nhà ở
xã hội.
Trường hợp
phát hiện tổ chức, cá nhân không trung thực, vi phạm quy định trong việc kê
khai, xác nhận điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội thì phải
thực hiện thu hồi, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và công khai danh
sách vi phạm.
Đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, Thủ tướng yêu cầu phải
thực hiện nghiêm trình tự, thủ tục mua bán nhà ở xã hội theo quy định của pháp
luật; công bố công khai các thông tin của dự án nhà ở xã hội trên trang thông
tin của doanh nghiệp mình, đồng thời gửi các thông tin của dự án về Sở Xây dựng,
Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có dự án để công bố; đăng tải ít nhất 01 lần tại báo
là cơ quan ngôn luận của chính quyền địa phương.
Ngoài ra, cần áp dụng các giải pháp, công nghệ số để tạo thuận lợi cho người
dân như: hướng dẫn, phát hồ sơ trên cổng thông tin điện tử để hạn chế tập trung
đông người; tiếp nhận hồ sơ, xếp hàng trực tuyến… Khi quá tải hồ sơ, triển
khai đồng bộ nhiều giải pháp như: bổ sung điểm tiếp nhận, tăng nhân sự hỗ trợ;
phân chia thời gian nhận hồ sơ để tránh tập trung tại một thời điểm; tổ chức đội
nhóm hỗ trợ người già, người yếu thế…
“Không được thu tiền đặt cọc hoặc ủy quyền cho các cá nhân,
sàn giao dịch thu tiền đặt cọc ngoài quy định; chủ động phối hợp với các cơ
quan chức năng để phát hiện, xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân, sàn
giao dịch, môi giới mượn danh nghĩa “hỗ trợ”, “tư vấn” để trục lợi. Tính đúng,
tính đủ các chi phí để xác định giá bán, giá thuê-mua nhà ở xã hội đúng quy định
pháp luật”, tại Chỉ thị, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng cũng lưu ý người dân có nhu cầu mua nhà ở xã hội phải
chủ động tìm hiểu quy định pháp luật để không bị lợi dụng, trục lợi. Nộp hồ sơ,
thực hiện các thủ tục mua, thuê mua trực tiếp với chủ đầu tư, không thông qua các tổ chức, cá
nhân tư vấn, môi giới hay sàn giao dịch; Kê khai và chịu trách nhiệm về tính
trung thực của hồ sơ đăng ký. Trường hợp phát hiện vi phạm, không đúng đối tượng,
không đảm bảo điều kiện về thu nhập, nhà ở sẽ bị xử lý theo quy định của pháp
luật; nếu đã thực hiện mua – bán sẽ bị thu hồi căn hộ, phạt hành chính và công
khai thông tin theo quy định…
Với Bộ Xây dựng, Thủ tướng yêu cầu hướng dẫn các địa phương, doanh nghiệp, người dân thực
hiện đúng quy định của pháp luật về nhà ở, trong đó có việc quản lý, sử dụng
nhà ở xã hội; phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền thông thực hiện tuyên
truyền và hướng dẫn người dân phòng tránh lừa đảo trong việc mua – bán nhà ở xã
hội; Hoàn thiện hệ thống
thông tin, dữ liệu về đối tượng đã được hưởng chính sách nhà ở xã hội để phục vụ
công tác hậu kiểm, xét duyệt đối tượng trên phạm vi cả nước; tổ chức kiểm tra
chuyên đề, kiến nghị các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm,
hoặc lợi dụng chính sách thông thoáng để trục lợi, làm méo mó chính sách.
Nguồn tin: https://vneconomy.vn/khong-de-truc-loi-lam-meo-mo-chinh-sach-nha-o-xa-hoi.htm
